Özbekistan’da Siyasi Partiler

Authors : Sinan Yazici

Pages : 123-142

Doi:10.53791/imgelem.1494000

View : 78 | Download : 147

Publication Date : 2024-10-26

Article Type : Review Paper

Abstract :Siyasi partiler, günümüz toplumlarının siyasi hayatlarını şekillendiren kurumlardır. Aynı zamanda ülkelerde siyasi iradenin oluşumuna ve gelişimine yön verme hususunda siyasi katılım ve karar alma sürecini etkileme ve siyasi iktidarı kullanmada mühim bir role sahiptirler. Özbekistan’da da siyasi partiler, diğer demokrasi ile yönetilen ülkeler gibi, siyasal hayatın önemli bir unsuru olarak ülke siyasetinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma 1991 yılında bağımsız bir devlet olan Özbekistan’da kurulan siyasi partileri incelemiştir. Çalışmada veriler Türkçe, Özbekçe ve İngilizce yayınlar ve internet sitelerinde yapılan incelemeler sonucunda elde edilmiştir. Kerimov yönetimi, seküler bir anlayış çerçevesinde çok partili sistemin hâkim olduğu demokratik bir rejimi öngörmüştür. Ancak bu rejime aşamalı bir geçiş anlayışını benimsemiştir. Ülkenin siyasi yapısı, yürütme organının güçlü olduğu ve bu kuvvetin de başkanda toplandığı bir sistemden 2023 yılında yapılan Anayasa referandumu ile birlikte yarı başkanlık sistemine dönüşmüştür. Siyasi yapısı oldukça merkezi bir şekilde inşa edilen ülkede siyasi hayat da buna göre şekillenmiştir. Ülkenin enimsemiş olduğu seküler anlayış çerçevesinde ülke bütünlüğü için tehlikeli olabileceği düşünülen milliyetçi ve dini kimliği öne çıkaran muhalif oluşumlar ve partiler tasfiye edilmiştir. Demokrasinin gereği olan çok partili hayata kontrollü bir şekilde geçiş sağlanmıştır.
Keywords : Güçlü Yürütme, Yarı Başkanlık Sistemi, Kontrollü Demokrasi, Özbekistan Halk Cephesi, Erk Demokratik Partisi, Özbekistan Halk Demokratik Partisi