Mutezile Kelâmcısı İbnü’l-Melâhimî’ye Göre Allah’ın Görülmesi Meselesi (Rü’yetullah

Authors : Mehmet Fatih ÖZEROL

Pages : 172-194

View : 29 | Download : 20

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Rüyetullah meselesi Mutezile ile Ehl-i Sünnet arasında tartışmalı konulardan biridir. Mutezile mezhebinin ana felsefesi beş temel ilkeye dayanır. Bu ilkelerden en önemlisi olan Tevhid ilkesinin konusu Allah’ın zât ve sıfatlarıdır. Mutezile O’nun zât ve sıfatlarını izah ederken tenzihçi metodu takip eder. Bu metod doğrultusunda Allah hakkında antromorfik bilgi içeren bilgilere mesafeli yaklaşan Mutezile kelâmcıları bu yöndeki görüş ve düşünceleri reddederler. Allah’ın hâdis varlıklara benzemediğini ve O’nun görülebilen bir cisim olmadığını söylerler. Dolayısıyla ahirette Allah’ın müslümanlar tarafından görülmesinin imkânsız olduğu yönündeki düşünceyi benimserler. Mutezilî kelâmcılar Allah’ın görülemeyeceğini iddia ederken, O’nun zâtını yüceltmek için yaptıklarını iddia ederler. Bu nedenle Allah’ın ahirette müslümanlar tarafından görülebileceğini çağrıştıran âyet ve hadisleri akla uygun olarak yorumlarlar. Bu değerlendirmeyi sahabe kaynaklı bilgilere dayandırarak yaparlar. Meseleyi aklî ve naklî deliller çerçevesinde ele alıp izah ederler. Meseleyi açıklarken Kur’an’ın dili olan Arapça’nın gramer ve anlam yapısından da faydalanırlar. Mutezile mezhebinin son döneminde yetişen İbnü’l-Melâhimî de bu yöntem doğrultusunda meseleyi ele almış ve izah etmiştir.
Keywords : Kelâm, Mutezile, İbnü'l Melâhimî, Ehl i Sünnet, Rü'yetullah