Modernite, Hakikat ve Vahiy: Thomas Bauer Çerçevesinde Bir Değerlendirme

Authors : Mehmet ÖREN

Pages : 149-171

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2022-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Modernleşme süreci ve onun toplumlar üzerindeki etkisiyle ilgili pek çok gözlem bulunmaktadır. Bu sürecin yeni bir okuma biçimi, iktisadi anlayış, felsefi bakış, siyasi duruş ve toplumsal yapı meydana getirdiğiyle ilgili genel bir kabul söz konusudur. Araştırmacıların modern bağlam çerçevesinde üzerinde durdukları nokta rasyonalite, sanayileşme ve sekülerleşmedir. Modernite bilimsel icatların yapıldığı, eğitim olanaklarının arttığı, bandaj üretimin merkezi bir yer teşkil ettiği sanayi sürecine işaret eder. Standardizasyonun, programcılığın ve mekanikleşmenin bileşeni olan modernite herhangi bir olguyla ilgili bilgilerin yeniden organizasyonudur. Modernite baştan itibaren kendini “geleneğin” reddiyle anlamlandıran, “yeniye” yaptığı vurguyla geçmişe ve geçmiş tecrübelerine ihtiyatlı bakmayı imleyen bir süreçtir. Rasyonel, nesnel ve eleştirel akılcılık modernitenin temel duruşlarından birisidir. Modernitenin bu özelliği dini yorum alanını da etkilemiş/etkilemektedir. Nihayetinde modernite de, bir din yorumudur. Bu yorum biçimi, yoğun bir şekilde Ortaçağ dinsel inanışların “saçmalığı” üzerinden kendisini konumlandırsa da dinin tamamen ortadan kaldırılmasına yönelik değildir. Diğer bir ifadeyle modernite dinin insanlığın gündeminden tamamen çıkmasını değil, daha ziyade pozitivist bir çerçevede yeniden okunmasını salık vermektedir. Bu çerçeve, vahyin yorumlanmasını da etkilemektedir. Bu yazı modernitenin hakikati konumlandırma biçimi ve bu konumlandırmanın vahyin yorumlanmasındaki etkisini Thomas Bauer çerçevesinde değerlendirmektedir. Yazıda yöntem olarak literatür analizi kullanılmaktadır. Yazının ilk kısımlarında modernite ve onun bilgi felsefesi analiz edilmekte, sonraki bölümündeyse Bauer’in analizleri ve tekçi yorumlama biçimleri tahlil edilmektedir.
Keywords : Din Sosyolojisi, Modernite, Hakikat, Vahiy, Thomas Bauer