Kâsânî’ye Göre Arz Metodu Çerçevesinde Kaynak Değeri Açısından Haber-i Vâhidler (Bedâiu’s-Sanâi’ Özelinde)

Authors : Sümeyra KELEŞ YILDIRIM

Pages : 251-277

View : 54 | Download : 30

Publication Date : 2023-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalenin temel amacı hicri altıncı asırda yaşamış, Hanefî mezhebinin önde gelen furû-u fıkıh âlimlerinden Kâsânî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö.587/1191); Bedâiu’s-Sanâi’ isimli eserinde, haber-i vâhidleri delil kabul etmede uyguladığı yöntemleri tespit etmektir. Genelde İslam fıkıh literatüründe, özelde ise Hanefî mezhebinde önemli yere sahip olan Bedâi’, hadis içeriği açısından oldukça zengindir. Bu zengin hadis içeriğinde haber-i vâhidler de yerini almıştır. Bu bağlamda makalede, Kâsânî’nin bu tür haberleri delil alırken uyguladığı arz yöntemi üzerinde durulmuş, müellifin konuyla ilgili uygulamaları tespit edilmeye çalışılmıştır. İlk olarak haber-i vâhidlerin Kur’ân’a arzı incelenmiş, bu kısım Kur’ân’a arzla vacip ya da sünnet olarak kabul ettiği ve Kur’ân’a muhalif olarak geldiği için reddettiği haberi vâhidler başlığı altında açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonra Kâsânî’nin haber-i vâhidleri mütevâtir-meşhur sünnete, icmâya ve umumu belvâya arzı konusunda yaptığı açıklamalara değinilmiştir. Son olarak müellifin haber-i vâhidlerin kıyasa muhalif gelmesi durumunda rivayeti tercih durumu incelenmiştir. Aynı zamanda çalışmamızda Kâsânî’nin haber- vâhidleri delil almada Hanefî mezhebine tabi olduğu ya da varsa ondan ayrıldığı durumlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak Kâsânî’nin haber-i vâhidleri delil almada Hanefî mezhebinin genel görüşüne riayet ettiği, bu konuda mezhebi çizgisinden ayrılmadığı görülmüştür.
Keywords : Hadis Usûlü, Haber i Vâhidler, Hanefî, Kâsânî, Bedâius Sanâi