Alman Oryantalizminde Mushaf Konusuna Yaklaşımlar Geschichte des Qorâns (Kur’an Tarihi) Örneği

Authors : Müslüm Yildirim

Pages : 113-150

View : 204 | Download : 89

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Almanya ve Avusturya’da başta Kur’ân tercümeleri olmak üzere, tam ve kısmî mushaf neşirleri yanında Kur’ân üzerine yapılan araştırmaların azımsanmayacak derecede oldukları görülür. Batı’da Kur’ân tarihi hakkında yapılan en önemli çalışma ise Alman şarkiyatçı Theodor Nöldeke’nin kaleme aldığı ve zaman içerisinde Nöldeke ekolüne mensup farklı yazarlar tarafından tamamlanarak yeniden yayınlanan Geschichte des Qorâns adlı çalışmadır. Kur’ân’ın tarihini son derece detaylı bir şekilde ele alan kitabın ana konularından biri de mushaf konusudur. Bu makalede Geschichte des Qorâns’ın mushaf konusuna yaklaşımları ele alınmıştır. Bu kapsamda kitabın yazıldığı dönem için söyleyecek olursak mushaf yazmaları konusunda araştırmaların durumu, ilk dönem mushafların hattı, harflere noktaların konulması (i’câm), Kur’ân metninin harekelenmesi (teşkîl), sükûn ve şeddenin yazılışları, nâkıs ve zâid harflerin yazılması, hemzenin yazılışı, لا (Ligatur) işareti, âyetlerin taksimi, sûre isimlerinin yazılması, mushafın cüzlere taksimi, mushaf yazmalarının tarihlendirilmesi, mushaf yazmalarının yazıldıkları yerlerin tespiti ve yeni Kur’ân baskıları gibi konular üzerinde durulmuştur. Şunu da hemen ifade edelim ki, konuyla ilgili klasik kaynaklardan faydalanıldığı gibi başta İstanbul olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde bulunan önemli sayıda erken dönem mushaf yazmalarından da istifade edilmiştir. İlgili kaynaklarda yer alan teorik bilgiler, başta Nöldeke olmak üzere Pretzl tarafından yazma nüshalar üzerinde gösterilmeye ve bir nevi pratiğe aktarılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Tefsir, Mushaf, Oryantalizm, Nöldeke, Pretzl, Geschichte des Qorâns