20. Yüzyılda Sûfî Biyografi Yazıcılığı: Sefîne-i Evliyâ Örneği

Authors : Azime Merve Taşdelen

Pages : 29-54

View : 66 | Download : 70

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş dönemi tasavvuf tarihi yazıcılığının mühim bir örneği olan Sefîne-i Evliyâ’da biyografi yazım yöntemi incelenmiştir. Sefîne, Hüseyin Vassâf’ın (1872-1929) yazımını yirmi üç yılda tamamladığı beş ciltlik sûfî biyografileri kitabıdır. Vassâf, kendinden önceki birikimi dönem şartlarının el verdiği ölçüde telif etmiş veya birtakım gerekçelerle tercihlerde bulunarak muhafaza etmiş, bununla birlikte aynı dönemde yaşadığı sûfîlerin biyografilerini kayıt altına alarak kendinden sonra yapılacak tasavvuf tarihi çalışmaları için temel bir başvuru kaynağı olan bu mühim eseri vücuda getirmiştir. Özellikle müellifle aynı çağda, İstanbul ve çevresinde yaşamış sûfîler hakkında farklı kaynaklarda bulunmayan orijinal bilgiler ihtiva etmesi bakımından kıymetli olan eser, tasavvuf tarihinde modern dönem biyografi yazımının ilk örnekleri arasında değerlendirilmektedir. Makalede eser ve müellifi ana hatlarıyla tanıtılmış, Sefîne’nin biyografi yazım yöntemi örnekler üzerinden tahlil edilmiş ve eserde klâsik yöntem ile modern yöntemin ahenkli bir sentezinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Literatürde müstakil olarak yer almayan 20. yüzyılda sûfî biyografi yazıcılığı konusunu Sefîne-i Evliyâ örneği üzerinden ele alan bu araştırmanın tasavvuf tarihi alanına katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Keywords : tasavvuf, biyografi yazıcılığı, tabakât, Sefîne i Evliyâ, Vassâf