Ortaçağda Bir Yahudi Heretik: Hîvî El-Belhî ve Tanah Eleştirisi

Authors : Muhammed Ali Bağır

Pages : 9-24

View : 8 | Download : 5

Publication Date : 2017-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Asırlar boyunca doğruluğu ve hakikiliği sorgulanamaz ilâhi bir kitap olarak Batı dünyasını derin bir şekilde etkileyen Kitâb-ı Mukaddes, özellikle XVIII. asırdan itibaren akılcılığın ve bilimselliğin Batı dünyasında yaygınlaşması neticesinde, objektif, rasyonel ve bilimsel prensipler ışığında incelenmesi gereken bir kitap olarak görülmeye başlanmıştır. Kitâb-ı Mukaddes’i oluşturan eserler bu prensipler ışığında tetkik edilmiş ve bu çalışmalar Batılıların Kitâb-ı Mukaddes’e olan bakış açılarında birtakım fikrî değişimlere yol açmıştır. Neticede bu fikrî değişimler, Kitâb-ı Mukaddes Eleştirisi insert ignore into journalissuearticles values(Biblical Criticism); olarak nitelendirilen disiplinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Çalışmamız, Kitâb-ı Mukaddes Eleştirisinin ilk öncülerinden birisi olan, Orta Çağ’da yaşamış Yahudi bir heretik Hivî el-Belhî’nin Tanah ve özellikle de Tevrat hakkındaki eleştirileri ve bunlara Rabbânî Yahudilik kanadından Saadia Gaon tarafından verilen yanıtlar hakkındadır. Hivî, kendi dönemine kadar neredeyse hiçbir âlimin alçak sesle dahi dillendiremediği Tanah’ta bulunan, izaha muhtaç çeşitli ifadeleri yüksek sesle dile getiren ilk araştırmacılardan olması nedeniyle önem kazanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde Hivî el-Belhî ve Saadia Gaon hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Hivî’nin özellikle Tevrat hakkında ileri sürdüğü eleştirel noktalar ve ondan kısa bir süre sonra yaşamış Saadia Gaon’un bu eleştirilere verdiği yanıtlar ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise Hivî’nin bilgi kaynaklarından bahsedilmiştir.
Keywords : Hîvî el Belhî, Tanah, Eski Ahit, Tevrat, Eleştiri