ÇEVGEN/ÇÖĞEN OYUNU KÜLTÜRÜ VE EDEBÎ, TASAVVUFÎ METİNLERDE YANSIMASI

Authors : Ali ÇAVUŞOĞLU

Pages : 159-174

View : 7 | Download : 7

Publication Date : 2008-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çevgen sözcüğünün Türkçe mi Farsça mı olduğu konusu tam olarak aydınlatılamamıştır. Ansiklopedi ve sözlüklerde yer alan bilgiler tatmin edici değildir. Çevgen adı verilen sporun milli oyunlar arasında yer alması, Türkçede etimolojik anlamda aynı kökten geldiğini gösteren pek çok sözcüğün olması, çevgenin Türkçe olduğunu düşündürecek önemli ipuçlarıdır. Ayrıca çevgen sporunun ve çevgen sözünün edebî eserlerde çok zengin bir kullanım alanı bulmuş olması bu kanıyı güçlendirmektedir. Çevgen Türkçe bir sözcük, bu sözcükle ifade edilen oyun Türk kaynaklı olmasa bile, asırlardır Türk kültüründe kökleri çok derinlere giden izlerinin olmuş olması, en az “ev”, “oyun”, “top” sözcükleri kadar Türkçe ve millî bir oyun olarak kabul edilmesi gerektiğini gösterir. Önemli olan, bir ulusun kendi renklerinin, bir kültür ögesinde ne kadar baskın ve canlı göründüğüdür. Örneğin; çevgen ve polo oyunundan esinlenerek üretilen golf oyunu, İngilizler tarafından dünya kültürüne kazandırılan yeni bir renktir. Ancak golf ya da polonun İngiliz edebiyatında sevgiliyi ve mistik düşünceleri anlatmakta Türk İslam edebiyatındaki çevgenin kullanıldığı tarzda bir kullanıma ulaştığı bilinmediği gibi, çevgenin de diğer Müslüman ulusların edebiyatlarında Türk edebiyatındaki gibi bir kullanım zenginliğine ulaştığı bilinmemektedir
Keywords : Çevgen, Türk, oyun, top, polo