BÜTÜN YOLLAR BAĞDAT`A ÇIKAR:“ANTİK ÇAĞ BİLİM, İNANÇ VE DÜŞÜNCELERİNİN BAĞDAT’A İNTİKALİ”

Authors : Mustafa DEMİRCİ

Pages : 225-256

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :İ slam ş ehir gelene ğ inde ilk dalga Basra, Kufe ve Fustat gibi garnizonlar ile ba ş lar, Ba ğ dat ’ı n kurulu ş undan k ı sa zaman sonra metropol haline gelmesi ile yeni bir boyut kazan ı r. Bu y ö n ü yle Ba ğ dat ’ı n Abbasiler taraf ı ndan kurulu ş uinsert ignore into journalissuearticles values(141/760);, İ slam tarihinde Emevilerden beri s ü ren fetih devrinin sona ermesi ve yerle ş ik, medeni hayat ı n geli ş ece ğ i yeni bir devrin ba ş lang ı c ı n ı temsil eder. Ba ğ dat daha kurulurken, Abbasi hakimiyeti alt ı ndaki ş ehirlerde ya ş ayan, de ğ i ş ik din, mezhep ve etnik k ö kenden gelen, sanat, zanaat ve meslek sahiplerinden olu ş an 100.000 ki ş inin ş ehrin kurulu ş u i ç in davet edildi ğ i, yar ı m as ı r sonra da 100 km. karelik bir alana yay ı larak d ü nyan ı n en kalabal ı k ş ehirlerinden biri haline gelir. Ş ehir daha kurulurken o d ü nyan ı n b ü t ü n renklerini bar ı nd ı r ı yordu. İ slam ö ncesinde i ç ine kapanan gruplar ı n k ü lt ü rel kozas ı , bu gruplar ı n Ba ğ dat ’ ta ta şı narak toplumsal, siyasal ve k ü lt ü rel hayata kat ı lmas ı yla, bu kozalar kabu ğ undan çı karak, Ba ğ dat ’ı n zengin k ü lt ü r ü ne dahil olmu ş tur. B ö ylece Ba ğ dat toplumunun tamamen farkl ı demografik bile ş imi temelinde, H ı ristiyan, Yahudi, İ rani, Hint, Arap, T ü rk, vs. ç ok k ü lt ü rl ü yeni bir toplum geli ş ti. Ba ğ dat ’ ta ba ş layan bu toplumsal kayna ş ma, asl ı nda klasik İ slam k ü lt ü r ve medeniyetinin do ğ u ş unda ç ok belirleyici oldu. Kurulu ş undan k ı sa zaman sonra Yunan felsefesine ait kitaplar ve hocalar, İ ran siyasi gelene ğ i, Hint medeniyetine ait eserler, Sabiler, Nasturiler, S ü ryaniler, Yahudiler, Araplar, T ü rkler, Maniheistler ve pek ç ok k üçü k mezhep ve inan ç grubu kendi ge ç mi ş lerine ait eserleri, gelenekleri ve al ış kanl ı klar ı Ba ğ dat ’ a ta şı d ı lar. Abbasi halifeleri taraf ı ndan kurulan Beyt ü’ l-Hikme ’ de bu eserler toplanarak devlet deste ğ i ile terc ü me etmeye ba ş land ı . Ba ğ dat bu d ö nemde b ü t ü n antik a ğı n ya ş ayan miras ı n ı devralarak adeta Perikler d ö nemi Atina ’ s ı , İ talyan Renesans ’ı , 17. y ü zy ı l Avrupa ayd ı nlanmas ı na muadil b ü y ü kl ü kte, insanl ı k tarihini en dikkat ç ekici entelekt ü el hareketlerinden birine ş ahit oldu. Orta ç a ğ İ slam ayd ı nlanmas ı n ı ve klasik İ slam medeniyetinin ortaya çı k ışı n ı anlamak i ç in, İ lk Abbasi d ö neminde Ba ğ dat ’ı n sosyal ve entelekt ü el hayat ı n ı n derinliklerine inmek gerekir. İ slam medeniyetinin do ğ u ş undaki hi ç bir ş ehir Ba ğ dat kadar pay sahibi de ğ ildir dersek abartm ış olmay ı z.  
Keywords : Anahtar Kelimeler Abbasiler Kültürel Etkileşim, Antik Miras, Tercümeler