Osmanlı Vakfiyelerinde Hz. Muhammed’i (sav) ve Konumunu Tavsif Eden İfade Formları (Makedonya Örneği)

Authors : Hasan TELLİ

Pages : 417-438

Doi:10.31591/istem.836442

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Osmanlı döneminde vakıf hizmetleri sunan vâkıfların, Hz. Muhammed’in varlığının mahiyeti, değeri, anlamı ve konumu ile ilgili tasavvurlarının ne olduğu, bu tasavvurlarını vakıf belgelerine nasıl yansıttıkları ve bu tasavvurlarının arka planda hangi dinî kültür ve geleneğe dayandığı hususunun ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Konuyla ilgili bilgilerin sıkça yer almasından dolayı Kuzey Makedonya devleti coğrafyasında Osmanlı döneminde kurulan vakıflara ait vakfiyelerin örnekliği tercih edilmiştir. Bunun için Makedonya’yla ilgili tespit edilen 164 vakfiye incelenmiş ve 41 vakfiyede konuyla ilgili bilgilere ulaşılmıştır. Arşiv incelemesi yöntemiyle vakfiyeler değerlendirilmiş ve Hz. Muhammed’in varlığının değeriyle ilgili ifadeler tek tek ortaya çıkarılmıştır. Bu ifadelerin ne anlama geldiği, hangi dinî kaynaklara dayandığı ve nasıl bir dinî kültürü yansıttığı irdelenmiştir. Çalışmada Hz. Peygamber’in varlığının özellikle Allah, Peygamberler, evliya ve insanlar nezdindeki ve kâinattaki değeri ve konumu üzerinde yoğunlaşılmıştır. Çalışma spresifik konusu ve mahiyeti itibariyle alanında yapılan ilk çalışmadır. Türk-İslam kültüründe ve Osmanlı döneminde Hz. Muhammed tasavvuruyla ilgili çalışmalara katkı sağlayacağı da düşünülmektedir.
Keywords : İslam Tarihi, Hz Muhammed Tasavvuru, Osmanlı, Vakıf, Makedonya