ECOSAN: Ekolojik evsel atıksu yönetimi

Authors : Bilsen BELER BAYKAL, Ayşe D ALLAR

Pages : 3-12

View : 14 | Download : 18

Publication Date : 2007-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda gündeme gelen ve ekolojik evsel atıksu yönetimini benimseyen ECOSAN insert ignore into journalissuearticles values(Ecological Sanitation); yaklaşımına göre evsel atıksu bir kirletici değil yeniden değerlendirilerek kullanılabilecek bir kaynaktır. Bu yaklaşımda ayrıca, kaynakta kontrol ve nütrient döngülerinin tamamlanması gibi konular ön plana çıkmaktadır. Buna göre, evsel atıksuların kaynağında fraksiyonlara ayrılarak toplanması ve her bir fraksiyonun özelliklerine uygun olan bir dizi işlemden geçirilerek tekrar kullanımda değerlendirilmesi önerilmektedir. Bu çerçevede, sarı su insert ignore into journalissuearticles values(yellow water);, kahverengi su insert ignore into journalissuearticles values(brown water); ve gri su insert ignore into journalissuearticles values(grey water); şeklinde fraksiyonlar tanımlanmaktadır. Tuvalet haricindeki sulardan oluşan ve en çok organik madde yönünden zengin olan gri su, bu fraksiyonlardan en az kirletici özelliğe sahiptir ve bu akımın gerekli arıtımdan sonra sulama ve yeraltı suyu beslemesi gibi yollarla su döngüsüne geri verilmesi önerilmektedir. Kaynakta ayrılarak toplanmış insan idrarından oluşan ve evsel atıksuların içindeki azotun % 90’a yakın bir kısmı ile fosfor ve potasyumun da yaklaşık yarısını içeren sarı suyun tarımda gübre olarak kullanımı, organik madde, potasyum ve patojenik mikroorganizma yönünden zengin olan ve esasen ayrı toplanmış insan dışkısından oluşan kahverengi sudan ise bir dizi işlemden sonra biyogaz üretiminde ya da toprak şartlandırıcısı olarak yararlanılması öngörülmektedir. Kavramsal çalışmaların Almanya ve İsveç’te, uygulamaların ise Asya ve Afrika ülkelerinde daha yaygın olduğu izlenen ECOSAN’la ilgili olarak ülkemizde de çalışmalar başlatılmıştır. Bir arıtma teknolojisinden ziyade evsel atıksu yönetim yaklaşımı olan ECOSAN, hem altyapı hem de arıtma / işleme yönünden konvansiyonel yaklaşıma göre önemli farklılıklar göstermektedir. 2000’li yılların konsepti olan ECOSAN gerek araştırma gerek uygulama açısından çok açık bir alan sunmaktadır.
Keywords : ECOSAN, ekolojik evsel atıksu yönetimi, altyapı ve arıtma, evsel atıksu fraksi yonları, geri kazanım ve tekrar kullanım, kaynakta ayırma