Doğal Dünyanın Logos’undan Estetik Dünyanın Logos’una: Cezanne’nın Dinleyen Gözleri

Authors : Zeynep ZAFER ESENYEL

Pages : 43-63

Doi:10.26650/arcp2019-589773

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2019-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Sanat ve felsefe arasındaki ilişki üzerine fenomenolojik açıdan düşünürsek, her ikisinin de bir öznellik ve nesnellik öncesi alana gönderimde bulunduklarını görebiliriz.  Bu bağlamda sanat, artık nesnel dünyanın bir temsilini vermekten ziyade, dünyanın kendisini tüm insani değerler ve yargılar alanından bağımsız bir şekilde görünür kılan yaratıcı bir etkinliğe dönüşür. Zira yaratıcılığı sadece sanatçının yetilerine değil, aslında vücutlu bir varlık oluşuna bağlı olarak şekillenir. Algılamak, vücuduyla dünya içine demir atan varlığın kurucu etkinliği olarak karşımıza çıktığı için tüketilemez bir yaratıma işaret eder. Sanatçı da filozof gibi ister sözcükleriyle, ister fırça darbeleriyle aklın tüm düzeltme ve düzenlemelerine öncel olan bu ilksel algıyı doğum halinde ifade edebilme olanağına sahiptir. Algının pre-refleksif zemini görünmez anlam ufuklarıyla dolu olarak hem bireysel hem de kolektif bir varoluşa işaret eder. Estetik deneyim, tam da bu varoluşun yakalanmasında ortaya çıkar. Zira bunu kavrayabilmek için görme’nin gerçek doğası anlaşılmalıdır. Bu çalışma, estetik deneyimin ilksel dünyanın Logos’unu görünür kılmada oynadığı role temas etmeye çalışmaktadır. Bu bağlamda Merleau-Ponty ve onun için oldukça önemli bir figür olan Paul Cézanne arasındaki ilişki, hem filozof ve ressam hem de felsefe ve sanat açısından değerlendirilmektedir. Burada karşımıza çıkacak olan şey, bir sanat felsefesi ya da estetikten çok, felsefenin kendisinin sanatsal doğasıdır.
Keywords : Merleau Ponty, Cézanne, resim, algı, duyulur duyumsayan, Logos