Vergi Ceza Hukukunda “Ne Bis in Idem” İlkesi: Sorumluluk Hükümleri Açısından Farklı Bir Bakış

Authors : Murat BATI, Uğur Hakan GAFAR

Pages : 15-29

Doi:10.26650/mcd2020-803319

View : 24 | Download : 13

Publication Date : 2021-01-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Tüzel kişilerin idare ve tasfiyesi sırasında işlenen vergi kabahatlerinden doğan vergi cezaları, söz konusu kabahatleri işleyen gerçek kişiler yerine, tüzel kişiler adına kesilmektedir. Bu şekilde tüzel kişi adına kesilen vergi cezalarından tüzel kişilerin kanuni temsilcileri ile limited şirket ortaklarının sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluklar kapsamında bazı kişilere birden fazla vergi cezası kesilebilmektedir. Bu cezalar gerek idari gerekse adli para cezası olabilirken ayrıca hapis cezası da verilebilmektedir. Bu nedenle, bu makalede söz konusu sorumluluk hükümlerinin “ne bis in idem” ilkesine etkileri tartışılmıştır. “Ne bis in idem ilkesi”, bir kişinin aynı eyleminden dolayı birden fazla cezalandırılamayacağını veya yargılanamayacağını anlatmaktadır. “Ne bis in idem ilkesi” ceza hukukunda uygulanabilirken vergi kanunlarımızda maalesef çok fazla dikkate alınmamaktadır. Bu makalede; vergi kabahat ve ceza uygulamalarında özellikle “aynı kişi” kavramı üzerinde durulmuştur. Vergi idaresi tarafından verilen vergi cezalarının “Ne bis in idem ilkesi” kapsamında değerlendirilemeyişini özellikle şahsiyet prensibi kapsamında ele alıp farklı eleştirilerde bulunulmuştur. Yapılan eleştiriler vergi hukukunun lafzına ve ruhuna uygun hale gelmesi için de özellikle diğer disiplinler ile de karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Özellikle konuyla alakalı Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un ilgili maddeleri uyarınca irdelenmiştir.
Keywords : Ne Bis İn İdem, Vergi Ceza Hukuku, Vergi Kabahati, Vergi Cezalarından Sorumluluk, Vergi Suçu,