MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİM İLE YATIRIM TAHKİMİ ARASINDAKİ FARKLAR

Authors : İnci ATAMANFİGANMEŞE

Pages : 91-152

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2012-01-10

Article Type : Other Papers

Abstract :Yatırım tahkimi ile ticarî tahkim arasındaki temel farklardan birincisi, ticarî tahkime kıyasla yatırım tahkimi alanında ‘‘devletler hukukunun’’ çok daha yoğun bir uygulama alanına sahip oluşudur. Bunun başlıca sebebi, yatırım tahkimi davalarının çoğu kez ‘‘Yatırım Teşvik ve Koruma Sözleşmelerine’’ aykırılık iddiası ile yine bu Sözleşmelerde yer alan tahkim şartlarına istinaden açılıyor olmalarıdır. Yatırım Teşvik ve Koruma Sözleşmeleri ‘‘devletler’’ arasında akdedilmiş andlaşmalar olduklarından, bu Sözleşmelerin hükümlerinin yorumlanmasında ve Sözleşme hükümlerinin ihlali iddialarının değerlendirilmesinde ‘‘Andlaşmalar Hukukuna dair Viyana Sözleşmesi’’ de dahil olmak üzere devletler hukuku prensiplerinin dikkate alınması gerekir. Yatırım tahkimi ile ticarî tahkim arasındaki bir diğer önemli fark, ticarî tahkimde görülmeyen bir gelişim hızıyla yatırım tahkiminin ‘‘şeffaflaşmakta’’ oluşu, bunun sonucu olarak dava tarafı olmayan üçüncü kişilerin yatırım tahkimi davalarına müdahale yolunun açılmış olmasıdır. Bu şeffaflaşmanın bir diğer sonucu olarak, yatırım tahkimi alanında verilmiş kararların büyük bölümü yayınlanmakta, kararların doktrin tarafından ele alınmasına da fırsat verilmektedir. Kararların yayınlanması konusu ile de bağlantılı bir diğer fark da, yatırım tahkimi alanında neredeyse istisnasız biçimde önceki ilgili kararlara atıf yapılıyor olması, yani ticarî tahkim davalarından farklı olarak, ‘‘içtihadın’’ yatırım tahkimi alanında önemli bir rolünün oluşudur.
Keywords : ABDnin Model Yatırım Teşvik ve Koruma Sözleşme, Andlaşmalar Hukukuna dair Viyana Sözleşmesi, devletler hukuku, dolaylı kamulaştırma, en ziyade müsaadeyi mazhar millet kaydı, ev sahibi devlet, gizlilik, ICC Tahkimi