Ormancılık ve ziraat okulları için İlm-i Nebatat: Mıgırdiç Hekimyan, 1880 ve Apraham Allahverdi (Hüdaverdi), 1911-1913

Authors : Şeref ETKER

Pages : 305-319

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2010-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de botanik insert ignore into journalissuearticles values(nebatat, ilm-i nebatat); dersi önce tıp bilimleri içinde, hekimler tarafından öğretilmeye başlanmıştır. Daha sonra kurulan tarım ve ormancılık okullarının ders programı içinde botanik, temel derslerin başında gelmektedir. Bu okullarda botanik derslerinin kimler tarafından verildiği bilinmekteyse de dersin kapsamı konusundaki bilgilerimiz az sayıdaki ders kitabıyla sınırlıdır. Orman Mektebi’nin müdürü Mıgırdiç Hekimyan insert ignore into journalissuearticles values(1847-1927); tarafından 1880’de İstanbul’da yayımlanan İlm-i Nebatat insert ignore into journalissuearticles values(İlm-i Nebatat ve Teşhis-i Ahşab); Tıbbiye’nin dışında okutulan ilk botanik kitabı olmuştur. Özenli bir baskısı olan kitap iki bölümden oluşmaktadır: temel botanik ve ağaç anatomisi. Hekimyan, kitabında yabancı terimler kullanmaktan kaçınmış, bir Osmanlıca-FransızcaTürkçe bitki terimleri sözlüğünü kitabının sonuna eklemiştir. Sırasıyla, Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi insert ignore into journalissuearticles values(1892); ile Halkalı Ziraat ve Ormancılık Mekteb-i Alisi insert ignore into journalissuearticles values(1903); ve Orman Mektebi’nde insert ignore into journalissuearticles values(1910); öğretmenlik yapan Apraham Allahverdi’nin insert ignore into journalissuearticles values(Hüdaverdi); botanik ders notları ise öğrencileri tarafından derlenmiş ve çoğaltmıştır. Hüdaverdi Bey’in İlm-i Nebatat adını taşıyan ders notlarının ilk baskısı 1911 yılında yapılmıştır. Kriptogam insert ignore into journalissuearticles values(İlm-i Nebatatdan Zat’ül-ilkah-ı hafiye – Cryptogames); başlığını taşıyan ikinci kitabı ise yine şapirografi ile 1913’te basılmıştır. Allahverdi Bey’in tanıtılan yayınları nadir eserler olup birer kopyaları bilinmektedir.
Keywords : Botanik kitapları, ormancılık öğretimi, tarım eğitimi, Halkalı, Türkiye, Mıgırdiç Hekimyan, Hüdaverdi, Apraham Allahverdi