Vidinli Tevfik Paşa Tarafından Mebâhis-i İlmiye’de Yayımlanan Logx ve Arctanx Fonksiyonlarının Türevlerine ve Seriye Açılımlarına Dair Makale ve Değerlendirilmesi

Authors : Ayşe KÖKCÜ

Pages : 96-107

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2013-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa 1868 yılında Mebâhis-i İlmiye’de “Logx ve kavs-i mümâs x’in müştaklarına ve bunların silsileye tevsi‘lerine dair ruhban sınıfından Mösyö Sofle’in hâşiyesi” adlı bir makale yayımlamıştır. Bu makale, Abbé Soufflet’in Nouvelles Annales de Mathématique isimli Fransız dergisinin 12. sayısında 1853 yılında yayımladığı makalenin çevirisidir. Makalede logx’in ve arctanx’in türevleri ve seriye açılımları verilmiştir. Burada logx ve arctanx’in türevleri ve seriye açılımlarının Osmanlı dönemi matematiğine nasıl girdiği hakkında bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Böylece Vidinli’nin yayımlamış olduğu bu makalenin Osmanlı dönemi matematiği açısından değerinin ortaya konulmasına gayret edilmiştir.
Keywords : Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa, Mebâhis i İlmiye, Osmanlı dönemi matematiği, logx, arctanx