Osmanlı Eczacı İttihad Cemiyeti’nin (Union Pharmaceutique Ottomane) Kuruluşu ve Nizamnamesine Göre Yapısı

Authors : Eyüp Talha KOCACIK

Pages : 137-199

Doi:10.26650/oba.994231

View : 13 | Download : 13

Publication Date : 2022-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı eczacılarının mesleki örgütlenmesinin 6 Kasım 1863 tarihinde Société de Pharmacie de Constantinople insert ignore into journalissuearticles values(Cemiyet-i Eczacıyan der Asitâne-i Aliyye, Dersaadet Eczacı Cemiyeti); isimli cemiyetin kurulmasıyla başladığı kabul edilmektedir. Bu yıllarda, ülkedeki eczacıların büyük çoğunluğunun gayrimüslim olması nedeniyle, bu cemiyet ve daha sonra kurulan eczacılık cemiyetleri gayrimüslim eczacılardan oluşmuştur. Dönemin evrensel tıp ve eczacılık dilinin Fransızca olmasının etkisiyle, cemiyetler Fransızca isimleriyle tanındıkları gibi, yazışma ve toplantılarının sunum dili de Fransızca olmuştur. Eczacı cemiyetleri, 1908’de, İkinci Meşrutiyet’in ilânından sonra, farklı bir safhaya geçmiştir. Bu dönemde birden fazla eczacılık cemiyeti kurulduğu gibi, “millet” esasına dayanan cemiyetler de ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri, 20 Ağustos 1908 tarihinde üyelerinin çoğunluğu Türk ve Müslüman olan eczacılar tarafından İstanbul’da kurulan Osmanlı Eczacı İttihad Cemiyeti’dir. Bu cemiyetin ismi, yazışma, yayın ve toplantı dili Türkçe olduğu gibi, nizamnamesi de Türkçe olarak kalem alınmıştır. Dolayısıyla bu cemiyet, şimdiki bilgilerimiz ışığında, Meşrutiyet`in ruhuna uygun, aynı zamanda Osmanlı milletlerinin ittihadını amaçlayan bir eczacılık cemiyetidir. Bu makalede, cemiyetin bugüne kadar bilinmeyen nizamnamesi ve diliçi çevirisi verilecek ve bu nizamname doğrultusunda cemiyetin kuruluş süreci, yapısı, özellikleri ve kurucuları incelenecektir. Amaç, Türk eczacılık tarihi çalışmalarına katkı sağlamaktır.
Keywords : Osmanlı Eczacı İttihad Cemiyeti, mesleki cemiyetler, Türk eczacılık tarihi, Osmanlı İmparatorluğu, eczacı birlikleri, eczacılık cemiyetleri