On Sekizinci Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Bina Eminliği

Authors : Serkan Erdoğan

Pages : 83-105

Doi:10.26650/oba.1382750

View : 128 | Download : 135

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Otoritesini geniş bir sahada hâkim kılmaya çalışan Osmanlı Devleti, bu politikasının temeline teşkilatlı bir imar yapısı koymaya çalışmıştır. Bu doğrultuda merkezî idare, imparatorluk sınırları dahilinde bulunan bölgelere yapılacak olan inşa faaliyetlerini belli bir politika çerçevesinde gerçekleştirmiştir. Bu imar ve inşa faaliyetlerinin aktörleri ise şüphesiz Hassa Mimarlar Ocağına bağlı, ehl-i hiref olarak nitelendirilen imar, inşa ve sanat ihtiyaçlarına hizmet eden uzman ve yetenekli kişilerden meydana gelmiştir. Hakkında ne zaman kurulduğuna dair net bir bilgi bulunmayan Hassa Mimarlar Ocağı, zaman içerisinde sınırların genişlemesine bağlı olarak farklı alanlarda faaliyet göstermeye başlamış, mimarların yanında devletin muhtelif kademelerinde görev yapmış olan devlet görevlileri de bina emini olarak bu müesseseye dahil olmuşlardır. Bina eminleri hakkında ortaya konan kısıtlı çalışmalar da çoğunlukla on altıncı yüzyıl ile on dokuzuncu yüzyıl dönemlerini kapsamış ve on sekizinci yüzyıl geri planda kalmıştır. Dolayısıyla bu çalışma bu eksikliğe dikkat çekmek amacıyla Osmanlı Devleti tarafından Anadolu’da kurulan ilk büyük şehir olan Nevşehir’in inşasında görev yapan bina eminlerini konu edinmiştir. Osmanlı tarihinin ihmal edilmiş bir makamı olan binan eminliği, Nevşehir’in inşası sırasında sahip oldukları ehemmiyeti gösteren önemli bir örnek olarak sivrilmiştir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Şehir, Teşkilat, Bina Emini, İnşaat, Nevşehir