Toplumsal Olaylara Dair Episodik ve Semantik Bellek Süreçlerinin Heyecanlanma Düzeyi ile İlişkisinin Yaş ve Heyecanın Ölçüm Türü Açısından İncelenmesi

Authors : Berivan ECE, Sezin ÖNER, Sami GÜLGÖZ

Pages : 247-283

Doi:10.26650/SP2018-0028

View : 8 | Download : 9

Publication Date : 2020-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın temel amacı toplumsal olaylara dair episodik insert ignore into journalissuearticles values(EB); ve semantik bellek insert ignore into journalissuearticles values(SB); süreçleri ile heyecanlanma arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin yaş grupları arasında farklılıklar gösterip göstermediğini, öz-değerlendirmelere dayanan heyecanlanma ile fizyolojik ölçümlerle saptanan heyecanlanma düzeyi arasındaki tutarlılığı ve olayların fenomonolojik özelliklerini bellek türüne ve heyecanlanma düzeyine göre incelemektir. Bu amaçla, 18-25 yaş arası 32 genç yetişkin bireyden insert ignore into journalissuearticles values(Ort. = 20.60, SS = 2.22);, 40-55 yaş arası 33 orta yaş yetişkin bireyden insert ignore into journalissuearticles values(Ort. = 47.32, SS = 6.60); ve 60-75 yaş arası 30 yaşlı bireylerden insert ignore into journalissuearticles values(Ort. = 69.97, SS = 6.16); veri toplanmıştır. Katılımcılardan kendilerine sunulan 10 adet toplumsal olay için hatırlama/bilme değerlendirmesi yapmaları istenmiştir. Sonrasında hem sunulan olayın içeriğine ilişkin insert ignore into journalissuearticles values(SB); hem de olayı haber alma bağlamının hatırlanmasına ilişkin insert ignore into journalissuearticles values(EB); soruları cevaplamışlardır. Son olarak, hatırlama sırasındaki heyecan düzeylerini belirtmiş ve olayları önem, duygusal yük ve yoğunluk gibi fenomonolojik özellikler açısından değerlendirmişlerdir. Heyecanlanma düzeyi GSR insert ignore into journalissuearticles values(Galvanic skin response); cihazı ile fizyolojik ölçümler yapılarak da değerlendirilmiştir. Öz-bildirime dayalı heyecanlanma düzeyinin SB süreçlerine kıyasla EB için yüksek olduğu gözlemlenirken, heyecanlanmanın beş fizyolojik gösterge için farklı örüntüler gösterdiği bulunmuştur. Heyecanlanma düzeyi arttıkça EB ve SB performansları da artmış ve genç bireyler diğer iki yaş grubuna kıyasla daha yüksek heyecanlanma seviyesi ve daha hızlı fizyolojik tepki göstermişlerdir. Fenomonolojik özellikler incelendiğinde ise hatırlanan olaylar, bilinenlere kıyasla daha önemli, duygusal olarak da daha yoğun ve olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, heyecanlanma düzeyi arttıkça olayın öneminin, duygu yoğunluğunun ve olumsuzluk derecesinin arttığı görülmüştür. Bulgulara ek olarak, öz-bildirimlerin güvenilirliği ve objektif ölçümlerin önemi tartışılmıştır. Son olarak, bu çalışmadaki bulgular ve sınırlılıklar göz önünde bulundurularak gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Keywords : Otobiyografik bellek, semantik bellek, episodik bellek, heyecanlanma ve bellek, toplumsal olaylar ve bellek, flaş bellek