Dijital Oyunları İleri Yaşlı Bireylerin Bilişsel İşlevlerini Artırır mı?

Authors : İlmiye SEÇER

Pages : 35-60

Doi:10.26650/SP2020-0050

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2021-02-08

Article Type : Review Paper

Abstract :Bilişsel süreçler, kendi başına yemek yiyebilmek, kişisel bakım ve ilaç/ para idaresinin yapılabilmesine kadar pek çok basit ya da kompleks günlük yaşamsal aktivitelerde önemli bir rol oynamaktadır. Artan yaşla birlikte bilişsel yeteneklerdeki düşüş, yaşlı yetişkinlerin toplumda bağımsız kalma becerilerini engeller ve yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle bir dizi çalışma, bu tür becerileri sürdürebilecek ve etkili bir şekilde geliştirebilecek yolları araştırmaktadır. Dijital oyunlar farklı yaştaki bireyler tarafından tercih edilen boş vakit geçirme aracı haline gelmiştir. Ayrıca, eğlence, stres atma gibi birçok amaçla da oynanabilmektedir. Bu bağlamda, kolay erişebilir ve eğlenceli olmalarından dolayı ileri yaştaki bireylerin sıklıkla tercih ettiği dijital oyunların bilişsel süreçlerini iyileştirip iyileştirmediği dikkat çekici bir araştırma konusudur. Alan yazında yer alan araştırmaların bulguları genelde dijital oyun oynamanın tepki süresini, çalışma belleğini ve görev değiştirme gibi becerileri geliştirdiğini göstermektedir. Ancak, dijital oyun oynamanın etkili bir bilişsel egzersiz rejimi olduğunu iddia etmeden önce araştırılması gereken konular vardır. Bu aşamada, mevcut çalışma, ileri yaştaki bireylerde dijital oyunların etkinliğinin sınanmasına yönelik bir derleme olup, dijital oyunların bilişsel avantaj getirisinin olup olmadığı incelenmiş, gelecek çalışmalar için araştırma önerilerinde bulunulmuştur. Örneğin, uzak transfer etkisinin diğer bir değişle, bu etkilerin günlük aktivitelerin de daha iyi yapılabilmesine neden olup olmadığını ve gelişen bilişsel becerilerin uzun süre korunabilmesini sağlayan koşulların neler olduğu açıklama bekleyen sorulardır. Ayrıca, dijital oyunların ekolojik geçerlik ve herhangi bir zihinsel faaliyetten farklı bir getirisinin olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. Ayrıca, daha önce Boot, Blakely ve Simons insert ignore into journalissuearticles values(2011); ve Boot, Simons, Stothart ve Stutts insert ignore into journalissuearticles values(2013); tarafından ortaya konulan öneri; plasebo etkilerinin göz önünde bulundurulmasının önemi, vurgulanmıştır.
Keywords : Dijital oyunlar, bilişsel işlevler, ileri yetişkinler