The Development of Essentialist Reasoning Based on Gender, Race and Language in a Sample from Turkey

Authors : Gaye SOLEY, Telli DAVOODİ

Pages : 279-300

Doi:10.26650/SP2020-0051

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2021-02-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Gelişimsel çalışmalar çocukların sosyal kategorilere dayalı esasçı bir düşünce tarzı benimsediklerine ve sosyal kategori üyeliğini doğal ve kalıcı olarak gördüklerine işaret etmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’den 6-10 yaş aralığındaki çocukların oluşturduğu bir örneklemde cinsiyet, ırk ve dile dayalı esasçı düşüncenin gelişiminin incelenmesidir. Bu sosyal kategorilerin hepsi algısal olarak ayırt edilebilir kategoriler olup, bir yandan da toplumdaki vurguları açısından farklılıklar göstermektedir. Bu kategorilere ek olarak referans oluşturması için ayrıca futbol takımı taraftarlığına dayalı sosyal kategorilere dair esasçı görüşler de incelenmiştir. Bu kapsamda esasçı düşüncenin biyoloji, değişim ve çevre gibi farklı boyutlarını kapsayan ve daha önce benzer yaş aralığındaki çocuklar ile aynı kültürel bağlamda farklı sosyal kategorileri incelemek için kullanılmış olan bir ölçüm kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları, altı yaşındaki çocuklarda farklı sosyal kategorilere dayalı esasçı çıkarımların birbirinden ayrışmadığını, ancak yaşla birlikte çocukların bu katego-rileri giderek daha fazla ayrıştırdıklarını göstermiştir. Türkiye bağlamında beklenen kültürel geçerliliklerindeki farklara rağmen, cinsiyet ve ırka dayalı esasçı çıkarımlar hem genel olarak hem de esasçı çıkarımların farklı boyutları açısından yaşla birlikte oldukça benzer bir eğilim göstermiş ve bu iki kategoriye dayalı esasçı düşüncede yaşla birlikte önemli oranda değişiklik gözlenmemiştir. Dile dayalı esasçı çıkarımlar da genel anlamda yaşla birlikte değişmezken, bir kişinin dile dayalı grup üyeliğinin değişiminin mümkün olup olmadığına dair esasçı görüşün yaşla birlikte önemli derecede azaldığı gözlenmiştir. Son olarak, takım taraftarlığına dayalı esasçı düşüncenin yaşla birlikte azaldığı gözlenmiştir. Bu sonuçlar, benzer sosyal kategorilere dayalı esasçı düşüncenin gelişimini bu kategorilerin kültürel öneminin farklılaştığı bağlamlarda inceleyen önceki çalışmalar ışığında tartışılarak sosyal kategorilere dayalı esasçı düşüncenin gelişiminde rol oynayan mekanizmaların daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır
Keywords : Sosyal biliş, sosyal esasçılık, sosyal grup