Nane (Mentha spicata L.) uçucu yağının depo zararlısı Ephestia kuehniella Z. (Lepidoptera: Pyralidae)’nın iki farklı gelişim evresine etkisi

Authors : Erinç ÇELİK BİÇER, Pınar GÜNER, Aylin ER

Pages : 661-674

Doi:10.25092/baunfbed.1255362

View : 16 | Download : 19

Publication Date : 2023-07-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada fumigant olarak uygulanan farklı dozlardaki insert ignore into journalissuearticles values(1, 3, 5 µL/L hava dozu); nane esansiyel yağının Ephestia kuehniella insert ignore into journalissuearticles values(Zeller);’nın iki farklı gelişim evresinin insert ignore into journalissuearticles values(son dönem larva ve ergin dişi); biyolojik parametreleri üzerindeki zamana bağlı etkisi incelenmiştir. Nane uçucu yağına maruz kalan son evre larvaların koza örme süresi, puplaşma süresi, pupal periyot, ergin öncesi gelişim süresi ve ergin ağırlığı ile bu larvalardan gelişen dişilerin hayat uzunluğu ile fekunditesi araştırılmıştır. Nane esansiyel yağının fumigant olarak düşük miktarlarda uygulandığı çalışmalarımızda uygulama dozuna bağlı olarak, E. kuehniella\`nın biyolojik parametrelerinin değiştiği açıkça görülmektedir. Ayrıca farklı zaman dilimlerinde havaya karıştırılan nane uçucu yağının, E. kuehniella’nın farklı evrelerini farklı şekillerde etkilediği belirlendi. Fumigant etkiye maruz kalan E. kuehniella’nın koza örme süresinin ve ergin öncesi gelişme süresinin 24 saatten sonra kısaldığı 72 saatten sonra etkilenmediği belirlenmiştir. Puplaşma süresinin ise iki zaman diliminde de kısaldığı gözlenirken, pupal periyotun 24 saatten sonra kısaldığı ancak 72 saatten sonra uzadığı belirlenmiştir. İki farklı gelişim evresine uygulanan nanenin, doza bağlı olarak fekunditeyi istatistiksel olarak değiştirmesi bir sonraki nesilde popülasyonu düşürürken aynı zamanda ürünlere verilen zararın da düşmesine neden olacaktır.
Keywords : Mentha spicata, Ephestia kuehniella, uçucu yağ, fumigasyon, depo zararlısı, gelişim biyolojisi