Mimar Sinan Camilerinde Sembolizm Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : N Çiçek AKÇIL HARMANKAYA

Pages : 1-37

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sinan camilerinin sembolik özellikleri üzerine yeterince çalışılmadığı dikkati çekmektedir. Yapılan çalışmaların çoğunda da, mimarbaşının üslubundaki evrim  ve plan tiplerinin sınıflandırılmasına öncelik verilmiştir. Oysaki Osmanlı camileri içinde çok önemli bir yere sahip olan Sinan camilerinin nasıl ve neden inşa edildiklerini de anlamaya çalışmak gerekir. Çünkü Sinan tasarladığı camilerine diğer yapı türlerine göre daha fazla önem vererek, bunlara yoğun simgesel ve kozmolojik anlamlar yüklemiştir. Ayrıca İslam yapılarının en görünür ve en önemli yapısı olan camiler toplumsal, siyasal, dinsel, ekonomik ve kozmolojik özelliklerin birlikte yer aldığı Osmanlı kültürünün bütünselliği içinde anlam bulmaktadır. Bu çalışmada, Sinan dönemi Osmanlı mimarisinin en anıtsal ibadet yapısı olan camilerinin yaratılmasındaki düşünsel arka plan ile cami mimarisini şekillendiren sembolik unsurların kökenleri ve gelişimleri örnekler üzerinde incelenmiştir. Camilerindeki sembolik uygulamalar “Kuruluş ve Tesis Ediliş”, “Malzeme ve Teknik”, “Plan Şeması”, “Örtü Sistemi”, “İç Mekân Unsurları”, “Mimari Plastik” ve “Kutsal Emanetler” ana başlıkları altında incelenerek özellikleri bakımından simgesel ve kozmolojik anlamları ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda anlaşılmıştır ki; Sinan camileri sadece işlev ve biçim ilişkisi çerçevesinde tanımlanamaz. Çünkü salt işlev ve biçim Sinan’ın mimarisini tanımlamak için tek başına yeterli olmayacaktır. Tasarım kodlarının arkasında ihtiyaca yönelik standart mimari kalıpları aşan dini, kültürel ve siyasi pek çok sembolik unsur bulunduğu anlaşılmaktadır.
Keywords : Osmanlı Dönemi, Osmanlı Mimarisi, Mimar Sinan, Cami, Sembolizm