Bizans Sanatında Şofar ve Trompet

Authors : Hatice DEMİR

Pages : 129-153

Doi:10.26650/sty.2022.1036418

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2022-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın konusunu hem liturji hem de seküler hayattaki törenlerde kullanılan bir çalgı olan şofar ve kullanıldığı yerlerin dinî tasvir sanatına yansımaları oluşturmuştur. Çalışma, birkaç alt başlık altında ele alınmıştır. Giriş bölümünde şofarın bir çalgı olarak nasıl ortaya çıktığı açıklanmıştır. Bu bağlamda, Kitab-ı Mukaddes’te adı sıkça geçen trompet de çalışma kapsamına alınmıştır. Trompet ve şofarın gerek çok tanrılı dönem ve gerekse Kitab-ı Mukaddes’te kullanıldığı yerler karşılaştırılmıştır. Diğer alt başlıklarda; şofarın etimolojisi ve ikonografik geçmişi irdelenmiştir. Etimolojik kökeni değerlendirilirken, şofar adının kökeninde, ikonografik etkenin de önemli olduğu noktası tespit edilmiştir. Kitab-ı Mukaddes Yaratılış episodu 22. Bab’da İbrahim’in Denenmesi olayında oğlu İshak’ı kurban etme ile sınanan İbrahim’e bir koç gönderilmiş ve bu koçun boynuzu şofarın hem etimolojik hem malzeme ve hem de ikonografik geçmişi konusunda önemli olmuştur. Akedah olarak bilinen bu olayın İbrani geleneklerinde önemli bir yeri vardır. Bu nedenle, Kitab-ı Mukaddes’te şofar ve trompetin kullanım yerleri amaçlarına göre sınıflandırılmıştır. Çalışma konusunun önemli bir diğer alt başlığında, şofarın dinî tasvir sanatındaki yeri örnekler ile açıklanmıştır. Sonuç bölümünde ise şofarın dinî tasvirlerdeki seçimleri ile ilgili olarak genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Keywords : Şofar, Trompet, Bizans, Kitab ı Mukaddes, Dinî Tasvir