Karadeniz Geleneğinde Erzurum/Ilıca Aşağı Canören Köyü Camii

Authors : Burak Muhammet GÖKLER

Pages : 249-274

Doi:10.26650/sty.2023.1234084

View : 45 | Download : 43

Publication Date : 2023-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşundan yıkılışa kadar geçen süreçte Anadolu’nun her bir köşesine birçok mimari eser kazandırılmıştır. Bu eserler çeşitli plan tiplerinde farklı özellikler göstermektedir. Başkent İstanbul’daki sanat ortamı her ne kadar genele yayılmaya çalışılmış ve taklit edilmiş olsa da kırsal mimaride bu üslup yerel ustaların elinde farklılık kazanmış ve bölge için klasikleşmiş mimari anlayışlar ortaya çıkarmıştır. İpek Yolu güzergâhında yer alan Erzurum, konumu ve diğer iller ile olan yakınlığı bölgenin yerel mimarisini de çeşitlendirmektedir. Özellikle kuzey ilçeleri coğrafi açıdan içinde bulundukları Karadeniz Bölgesi ile büyük ölçüde örtüşen mimari özellikler sergilemektedir. Yerel gezici ustaların bölgeler arasındaki seyahati bunu destekleyen en önemli etkenlerin başında gelmektedir. Erzurum’un Aziziye İlçesine bağlı olan Aşağı Canören Köyü, Karadeniz geleneğini yansıtan bölgedeki önemli eserlerden birisidir. Kitabesi ile tarihi geçmişi sabit olan yapının Cumhuriyet döneminde 1935-38 yılları arasında Bayburtlu bir usta tarafından inşa edildiği bilinmektedir ki bu durumu yapının mihrabı, minberi, vaaz kürsüsü ve süsleme özellikleri desteklemektedir. Bugüne kadar kayda geçmeyen ve tescili bulunmayan caminin mimarisi, iç mekândaki mimari öğeleri ve süsleme kompozisyonları değerlendirilerek yapının Karadeniz camileriyle arasındaki üslup birliğindeki bağın tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu tespit ile birlikte bölgeler arasındaki etkileşimin belgelenmesine katkı sağlayacağını düşünülmektedir.
Keywords : Erzurum, Aşağı Canören Köyü, Camii, Karadeniz, Kırsal Mimari