Черкесское восприятие Османской империи: «турецкие» сюжеты в трудах Султана Хан-Гирея

Authors : Marat GUBZHOKOV

Pages : 177-190

Doi:10.21488/jocas.44642

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2016-03-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nun yakın komşu, kudretli Müslüman devlet, siyasi ve ticari ortak olarak imgesinin geleneksel Çerkes insert ignore into journalissuearticles values(Adığe); dünyasının tasavvurunda önemli yeri olmuştur. Bu düşünceler XIX. yüzyıl Çerkes entelektüel elitinin bilimsel çalışmalarında, edebi eserlerinde ve siyasi projelerinde yansımasını bulmuştur. Bu elitin önde gelen temsilcilerinden biri, çalışmalarında Osmanlı Devleti’nin farklı ve genellikle çelişkili imgesini resmeden Sultan Han-Girey’dir. Han-Girey’in eserlerinde sık rastlanan “Türk” süjeleri, Çerkesya’nın toplumsal-politik ve ekonomik yaşamında yüzyıllar boyunca Osmanlı faktörünün ne kadar önemli yer tuttuğunun tanığıdırlar. Aynı zamanda, bu süjelerin seçimi ve yorumlanması, bizzat Han-Girey’in yaşamının ve edebi yaratıcılığının bütünlüğüyle ilgilidir. Zira onun Kırım giraylarının soyundan gelen ve Çerkesya’ya yerleşmiş birçok akrabası Osmanlı sultanlarına sadakatle hizmet etmişlerdir. Diğer yandan, Han-Girey’in çalışmalarında Osmanlı imgesinin şaşırtıcı farklılığı onun bilincinin “çok katmanlılığıyla” açıklanır. Bu bilinçte sadece etnik ve ailevi değil, aynı zamanda dini ve hukuki insert ignore into journalissuearticles values(genel Rusya);, makam ve sınıf kimlikleri bütünleşmiştir. Sonuç olarak, Han-Girey Osmanlı tarihini ve onun kişilerini en başta kendi politik deneyiminin prizmasından ve Rusya Kafkasyası’nda yönetici ve reformcu rollerinin bakış açısından ele almaktadır.
Keywords : Çerkes, Türkiye, Osmanlı İmparatorluğu, Han Girey, Kimlik