Hint Alt Kıtası’nda İlm-i Kelâm Çalışmaları (Bibliyografik Bir Deneme)

Authors : Harun IŞIK

Pages : 94-123

Doi:10.18317/kaderdergi.513721

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hint alt kıtasında Müslümanlara ait dinî-ilmî eser geleneği, milâdî XII. yüzyıldan itibaren başlamış ve günümüze kadar gelmiştir. Özellikle Şeyh Ahmed Sirhindî, Şeyh Abdülhak Muhaddis Dihlevî, Şeyh Abdürrahim ve Şah Veliyyullah 18. yüzyıl ve sonrasına kaynaklık teşkil eden önemli şahsiyetlerdir. Sünnî geleneğe mensup İslâm düşünürlerinin kaleme aldığı Akâidve Kelam’a dair eserlerde benimsedikleri yöntem incelendiğinde, gelenekçiler, modernistler ve rasyonalistler olarak üç gruba ayrıldıkları görülmektedir. Şîa da Safevî Hânedanlığının yükselişinin ardından bölgedekendisini göstermeye başlamış, İsnâ Aşeriyye’ye ve İsmailî âlimler düşünce ve eserleriyle bölgede etkili olmuşlardır. Şiî âlimlerin bazısının gelenekçi bazısının da modernist olduğunu söyleyebiliriz.  Kādiyânilik de Lahor kolu hariç, İslâmî gelenek içerisindeki heretik bir yapı olarak alt kıtanındüşünce tarihindeki yerini almıştır. Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 8217 nolu proje kapsamında elde edilen veriler ışığında hazırlanan bu çalışmanın amacı, İslâm düşüncesinin Hint alt kıtasındaki gelişimi bağlamında özellikle Şah Veliyullah sonrasına ait Akâid ve Kelam ilmi alanındaki çalışmaların bibliyografik açıdan tespit edilmesidir. 
Keywords : Hindistan, Gelenekçiler, Modernistler, Rasyonalistler, Sünnîlik, Şîa, Kādiyânîlik, Rasyonalistler