İmam Mâtürîdî’de İnsan: Ruh, Nefs ve Beden İlişkisi Üzerine Bir İnceleme

Authors : Osman Nuri DEMİR

Pages : 228-254

Doi:10.18317/kaderdergi.539643

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, düşünce tarihinin ve İslâm kelâmının en eski ve en çok tartışılan problemlerinden biri olan “insanın neliği meselesi”ni, Ehl-i sünnetin kurucu âlimlerinden ve İslâm kelâmının en önemli isimlerinden biri olan İmam Mâtürîdî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 333/944); örneğinde incelemeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda makalede şu sorulara cevap aranmaktadır: İnsan nedir? İnsan tanımlarının temel referansları nelerdir? İnsanoğlu sadece ruhtan mı ibarettir? İnsanı insan yapan şey yalnızca nefs midir? İnsan bedeni onun yegâne gerçekliği midir? İnsan basit bir cevher midir, yoksa o ruh, nefs ve bedenden müteşekkil kompleks bir varlığa mı sahiptir? Bu yapılırken, Mâtürîdî’nin yöntemi izlenerek mezkûr sorulara verilen farklı cevaplar tespit edilmiş, bu cevapların dinî ve felsefî temelleri incelenmiş, iki farklı Mu’tezilî gelenek ve tabi ki Mâtürîdî’nin dönemi, takipçilerinin fikirleri, aynı şekilde Mâtürîdî’nin fikirlerine benzer ve karşıt görüşler dikkate alınmıştır. Sonuçta ise bütüncül, parçacı ve indirgemeci yaklaşımların bulunduğu insanın neliği probleminde, Kitâbü’t-Tevḥîd ve Te’vîlâtü’l-Ḳur’ân’ın tamamı okunarak Mâtürîdî’nin düşünceleri ortaya konulmuş ve onun fikirlerinin takipçileri arasında ne oranda karşılık bulduğu tespit edilmiştir.   
Keywords : Mâtürîdî, İnsan, Ruh, Nefs, Beden, Hayat, İdrak