Hayvan Temelli Halk İnanışları ve Geleneksel Şifa Uygulamaları: Güneydoğu Anadolu Örneği

Authors : Ahmet Gönenç, Sema Ülke, Abu B Siddiq

Pages : 233-260

Doi:10.55805/kadimsbd.1586243

View : 206 | Download : 179

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlar, tarihöncesinden beri hastalıkları tedavi etmek için doğal kaynakları kullanmışlardır. Bu kaynakların arasında bulunan hayvanlar ve hayvansal ürünler, dünyanın her kültüründe, geleneksel şifa uygulamalarında önemli bir rol oynamıştır. Olağanüstü biyolojik çeşitliliğe ve tarihöncesi dönemlere dayanan aynı zamanda pastoral geleneğe sahip bir bölge olan Güneydoğu Anadolu’daki sosyo-kültürel yapının ayrılmaz bir parçası olarak hayvanlar yer almakta, özellikle geleneksel şifa uygulamalarında ve halk inançlarında köklü bir rol oynamaktadır. Etnografik alan araştırmalarına ve sözlü tarihlere dayanan bu çalışma, Güneydoğu Anadolu\\\'daki geleneksel şifa uygulamaları ve halk inanışlarında hayvanların rolünü belgelemektedir. Diyabet için kirpi yağı ve kanser için kaplumbağa kanı gibi hayvansal içeriklerle tedavi edilen 60 tan fazla tedavi çeşidi bulunmaktadır. Besi hayvanlarından elde edilen ürünler, kardiyovasküler hastalık dahil olmak üzere çeşitli rahatsızlıklar için kullanılırken, yılanlar ve akrepler gibi zehirli hayvanlar ise göz hastalıkları ve saç dökülmesinin tedavisinde kullanılmaktadır. Çalışma, ayrıca hayvanlara atfedilen kültürel, sembolik ve manevi anlamları inceleyerek hayvanlar ile halk inançları arasındaki köklü bağlantıları vurgulamaktadır. Elde edilen sonuçlar, halkbilimi, etnomedikal ve kültürel antropolojiye katkı sağlamakla birlikte, geleneksel yaşamda iç içe geçmiş hayvan-insan-çevre ilişkisine dair içgörüler sunmaktadır.
Keywords : Geleneksel şifa uygulamaları, Zooterapi, Halk inanış, Etnografya, Güneydoğu Anadolu