`KİTAB-İ DEDE KORKUT DESTANI` OĞUZ TÜRKLERİNİN ORTAK YAZILI YAPITIDIR

Authors : Ayten AHMEDOVA

Pages : 19-30

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Kitab-ı Dede Korkut insert ignore into journalissuearticles values(“Kitab-i Dedem Korkut ala lisan-i taifei Oğuzan”); oğuz kabilelerinin dilinde Dedem Korkut`un kitabı – Oğuz Türk Destanı demektir. Bu destan Türk toplumunu, daha kesin söylersek Türk Dili grubu ailesinin Oğuz Boyuna dahil olan halkların, yani Türkiye Azerbaycan ve Türkmenistan`da yaşayan Türk`lerin destanıdır. ``Kitabi-i Dede Korkut`` Destanı Türk halklarının tarihi coğrafyasının Azerbaycan halkının tarihi geçmişini kadim gelenek göreneklerini yansıtan muhteşem sanat eseridir. Bu destan Türk toplumlarının yazılı tarihidir. Dünya destanları içerisinde Kitab-i Dede Korkut özelliği ile seçilir. O Türk toplumunun bir mükemmel tefekkürden insert ignore into journalissuearticles values(mitolojik devrinden); diğer mükemmel tefekküre insert ignore into journalissuearticles values(tarihi döneme); Başlangıcının yeni şeklidir. Kitab-i Dede Korkut Türk Halklarının oluşturduğu milli kültür yapıtları içerisinde en zengin ve en muhteşem sanat eseridir.Destan Türk`lerin yaşadığı bütün topraklarda Altaylardan başlayarak Irak`a kadar Demirkapı derbent`den Diyarbakır civarına ve Mardin`e, Hazar Denizinden Karadeniz sahillerindeki Abaz ellerine ve Trabzon`a kadar geniş alana yayılmıştır. ``Kitab-ı Dede Korkut`` adı ile dünyada ün kazanan kadim Türk Toplumunun Oğuznamesi en temel şekli ile 3 esas yönü ile belirlenir: 1. Dünya Kahramalık Destanlarının her birine has olan Kronolojiyi burada azami ilim bilgisi ve tarih bilimi ile tezahir eder. Hatta o dereced akterlerini soyut tarihi kişiler ile bağdaştırılır. 2. Sadece Oğuzname adaşları arasında değil hatta bütünlükle kadim ve erken ortayüzyıl kahramannameleri ve genellikle bedii eserler içerisinde en kamilleri sırasındadır. 3. eser sadece Azerbaycan edebiyatının olmayıp, bütünlükte orta asırlar Türk edebiyatlarının tek yazılı eposudur. Bu, çok kıymetli simgedir- eserin de, onu yaradan ulusun da, onu taşıyan dilin de tarihin çok derinliğine varmasına dalalet eder.
Keywords : Dede Korkut Hikâyeleri, kalıp söz, sözlü kültür