ŞANLIURFA SİVEREK’TEN ELE GEÇEN KAYA RESİMLERİ

Authors : Gül Güler, Bahattin Çelik

Pages : 76-83

Doi:10.17498/kdeniz.1647505

View : 57 | Download : 80

Publication Date : 2025-03-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihin erken dönemlerinden itibaren kaya resimleri; kaya bloğu, kaya altı sığınakları veya mağara içinde bulunan yüzeylere kazıma, çizme, dövme tekniği veya aşı boyası kullanı¬larak yapılmışlardır. Kaya resimleri, kaya bloklarının üstüne yapılan motif, figür, yazı ve damgalar şeklinde olurlar. Kaya resimleri tarihsel dönem¬lerde yaşamış toplulukların yapmış oldukları sanat eserleridir. Çoğunlukla bu tarz kaya resimlerini yapmalarının sebebi ritüel amaçlı olup genellikle de çevrelerinde gördükleri hayvanları veya olayları tasvir ettikleri görülmektedir. Bundan dolayı çok büyük bir öneme sahip olan kaya resimleri, eski toplumların sosyokültürel özelliklerini yansıtmaları açısından paha biçilemez eserlerdir. Şanlıurfa İli Siverek İlçesinin Aliyunus (Tog/Tok) köyünde ele geçen kaya resimleri bugüne kadar bölgede ele geçmiş olan diğer kaya resimlerine göre farklılıklar göstermektedir. Avlanma sahnesini tasvir etmiş olması bakımından diğer kaya resimleri ile her ne kadar benzerlikler gösterse de dönem olarak daha geç döneme ait olması ve figürlerin yapılış tarzındaki bazı farlılıklar göstermesi açısından ünik bir eser özelliği taşımaktadır. Kaya resmi içinde yer alan iki adet haç motifi sayesinde Erken Bizans dönemine (M.S. 5-6. yüzyıl) ait olduğu düşünülen bu resimler, dövme tekniğiyle düz bir kalker kayalık zemin üzerine yapılmışlardır. Kaya resimlerinde yabani hayvanları avlamak için kement kullanımı söz konusudur. Figürlerin cepheden tasvir ediliş şekilleri dönemin özelliklerine uygun olarak yapılmıştır. Kaya resimlerinde anlatılmak istenen şey bir av sahnesi olmakla birlikte ritüel amaçlı da yapılmış olabileceğine dair bazı izler de taşımaktadır.
Keywords : Kaya Resimleri, Şanlıurfa, Siverek, Aliyunus, Toğ, Bizans Dönemi