Türkülerin Işığında Kürdî Makamının Yeniden Ele Alınması

Authors : Kubilay YILMAZ

Pages : 281-312

Doi:10.26650/CONS2021-1008611

View : 20 | Download : 6

Publication Date : 2021-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk halk müziği repertuvarındaki türkülerden yola çıkılarak Kürdî makamının yeniden ele alındığı ve elde edilen verilerin güncel nazari bilgilerle karşılaştırılarak yorumlandığı bu çalışmada öncelikle TRT Türk halk müziği repertuvarı incelenerek Kürdî makamında olduğu tespit edilen 20 örnek türkü seçilmiştir. Seçilen eserler öncelikle geleneksel yöntem ile analiz edilmiştir. Bu süreçte eserin dizisi, güçlü perdesi ve kalışları gibi unsurlar belirlenmiştir. Güçlü perde belirlenirken öncelikle söz bölümündeki ilk kalışlara ve önemli kalış noktalarına bakılmış; kalışların net bilgi vermediği durumlarda ise MIDI insert ignore into journalissuearticles values(Musical Instrument Digital Interface); analiz raporundaki verilerden yardım alınmıştır. Dizinin belirlenmesinde de güçlü perde merkez kabul edilip bu perdenin üstündeki ve altındaki çeşniler dikkate alınmıştır. Geleneksel yöntem ile analiz aşamasından sonra bilgisayar destekli analiz sürecine geçilmiş; bu süreçte ilk olarak örnek eserler Finale 2014 adlı nota yazım programıyla tekrardan yazılıp yine bu program aracılığıyla MIDI formatına dönüştürülmüştür. MIDI dosyaları, Seyr-i MIDI isimli program aracılığıyla analiz edilerek raporlar oluşturulmuştur. İki farklı analiz sonuçlarının birlikte yorumlanması sonucunda; kalışların önem derecesi, güçlü perde ve dizinin oluşumu başta olmak üzere bazı konularda bu araştırma verileriyle Arel-Ezgi nazariyesini temel alan veya Türk halk müziğinde diziler konusuna değinen hemen her kaynaktaki Kürdî makamı ile ilgili bilgilerin önemli ölçüde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.
Keywords : Kürdî makamı, MIDI analizi, makam analizi, türkü