Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Sağanak Adlı Oyununda Evin Poetikası

Authors : Bahar YILDIRIM SAĞLAM

Pages : 239-259

Doi:10.26650/CONS2022-1170945

View : 24 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ev; odaları, duvarları, koridorları ve köşeleriyle bir sığınaktır. İçinde yaşayanları bir arada tutar, onların izlerini taşır. Gaston Bachelard’ın Uzamın Poetikası’na göre ev; dünyadaki köşemiz, ilk evrenimizdir, unutulmayan bir geçmişin barınağıdır. Bachelard’a göre ev, insan ruhuna ilişkin bir çözümleme aracı sunar. Ev halkının yaşadığı çatışma, huzursuzluk evin odalarına, duvarlarına ve eşyalarına da sızar. Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Sağanak adlı oyununda da ev; içinde yaşayanların tarihini, hafızasını, kültürünü yansıtır. Afif Molla, Lûtfi Bey, Eşref ve Belkıs arasındaki ikiliğin karmaşık bir görüntüsünü çizer. Evin salonlarında, mobilyasında, nizamında Doğu kültürü ile Batı kültürü birbirine karışır. Evin içindeki anlaşmazlıklar evi altüst eder. Evin fertlerini bir arada tutan çatı dağılır. Bachelard Uzamın Poetikası’nda fenomenolojik bir yöntem izler ve mekân yaklaşımını imgelerle inşa eder. Bu makalede de Bachelard’ın Uzamın Poetikası’nda izlediği fenomenolojik yöntem ele alınmış ve Bachelard’ın kullandığı mekânsal imgelerle Karaosmanoğlu’nun Sağanak adlı oyunundaki ev imgesini analiz etmek amaçlanmıştır. Oyunda mekânı oluşturan başat unsurlardan olan evin; içerisi ile dışarısını, aile ile yabancıyı, güvenli ve tehlikeliyi birbirinden ayıran bir imgeye dönüştüğü, bu işlevini yitirdiğindeyse sembolik olarak yıkıldığı tespit edilmiştir. 
Keywords : Gaston Bachelard, Uzamın Poetikası, ev