21. Yüzyıl Türk Operalarındaki Mitolojik Unsurlar ve Opera-Mitoloji-Sürdürülebilirlik İlişkisi

Authors : Sultan Ayça Sungur, Başak Gorgoretti

Pages : 177-190

Doi:10.26650/CONS2024-1477782

View : 43 | Download : 43

Publication Date : 2024-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada 21. yy. Türk operalarındaki mitolojik unsurlar araştırma kapsamındaki örnek eserlerin librettosu (opera metni), sahnede kullanılan dekor, kostüm ve karakterlerin analizi yoluyla incelenmiş, opera-mitoloji sürdürülebilirlik ilişkisi değerlendirilerek tartışılmıştır. İçerdiği mitolojik unsurlar bakımından 21. yy.’da bestelenmiş 3 Türk operası seçilmiştir, bunlar: “Ninatta” -Beste: Evrim Demirel, Libretto: Ahmet Ümit, Başka Bir Dünya Beste:Selman Ada, Libretto: Tarık Günersel ve “İnanna”-Beste: Çetin Işıksözlü, Libretto: Eflatun Neimetzade operalarıdır. Çalışmada “Ninatta”, “Başka Dünya” ve “İnanna” operalarında işlenmiş olan mitolojik unsurların nasıl ele alındığı, libretto’da geçen mitolojik öğelerin kültürel dayanağı, librettoda kullanılan dil, mitolojiyi ele alan operaların sürdürülebilirliğe katkısının ne olduğu sorularına yanıtlar aranmıştır. Operaların incelenmesi aşamasında besteci ve Librettistlerin de görüşlerine başvurulmuş ve görüşme tekniği ile toplanan veriler yorumlanmıştır. Araştırmada incelenen operalarda mitolojik unsurların, besteci ve Librettistler tarafından Antik Yunan ve Anadolu’daki kadim topraklarda yaşamış olan kültürler üzerinden aktarıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan görüşmelerde insanlığın tarihini bilmeden, bugünü ve geleceği anlamaları, anlamlandırmalarının zor olduğu Librettist ve besteciler tarafından belirtilmiş, kültürel aktarımın gerçekleşmesinin ise geçmişi bilmekle olabileceği vurgusu yapılmıştır. Sanat-kültür ilişkisi ve etkileşimi, doğalarında barındırdıkları aktarım ve devamlılık özellikleri ile, sürdürülebilirliğin desteklenmesi ve sağlanmasında, gelecekte ise kültürel sürdürülebilirlik boyutunun yapılanması ve güçlenmesinde önemli rol üstlenmektedirler.
Keywords : Mitoloji, opera, sürdürülebilirlik, libretto, mitolojik unsur