Yeni Müzikte Grafik Notasyon: Yapıt ve İcracı İçin Bir Yeniden Doğuş?

Authors : Ceyla Ganioğlu Yalçın

Pages : 301-311

Doi:10.26650/CONS2024-1511370

View : 58 | Download : 106

Publication Date : 2024-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Modernizmin gerçeklik anlayışı, sabit ve nihai bir ürünü temsil eden kapalı bir yapıt sunar. Ancak anlamın öznellik ve keyfilik taşıdığını öne süren yapısökümcü kavrayıştan etkilenen sanatlar, yazar/sanatçının yapıtın ve anlamının yaratıcısı olduğunu reddeder. Böylece yapıt anlayışı, anlamın çok planlı ve etkileşimli bir boyutta irdelemeyi hedefleyen metin kavramı ile yer değiştirmiştir. Yeni Müzik yapıtında, şans/belirlenmemişlik fikri ve estetiği olarak ortaya çıkan bu etki ile grafik notasyon kullanılan çalışmalar tesadüfi belirlenişin aracı haline gelmiş-tir. Geleneksel notasyon ve müzik yapıtı anlayışı açısından, bestecinin amaçladığı ‘kesin’ bir bi-çim ve biçem ile ‘edilgen ve alıcı’ bir icracı olduğu durumu ortaya koyar. Grafik notasyon ve açık [belirsiz] bir yapıt, görece ‘etken’ ve kolektif bir yaratıcı icracı potansiyeline geçişi ön plana çıkarmaktadır. Aynı zamanda icracının adeta kolektif bir yaratıcı olmasını ve müziğin kesinlikten sıyrılarak ‘açık yapıt’ halini almasını sağlar. Önceden belirlenmiş kesin müzikal ögeler ve onların anlam katmanlarına karşı icracıya sunulan soyut simge ve sözlü yönergelerin getirdiği belirsizlik, müziğin anlatısal paletini esnek ve yeniden yaratılabilir kılma işlevi sunar. Çalışma, Yeni Müzik çatı kavramındaki uygulamalar ile Umberto Eco’nun açık yapıt fikrini de göz önüne alarak, postmodernist düşünce biçiminin icracı ve müzik yapıtı açısından tür ‘yeni-den doğuş’ tanımlaması yapma ihtimali üzerinde durmaktadır. Bu perspektif ile müziği post-modernizmin merkeziyetsizleştiren ve yapısökümcü ideolojik araçlarına tabi tutarak anlamını belirgin bir yapıdan çıkaran sürece odaklanılır.
Keywords : Yeni müzik icrası, açık yapıt, postmodernizm, yapısöküm