İslami Geometrik Süslemelerdeki Kronolojik ve Dönemsel Etkileşimler

Authors : Şeyma Yılmaz, Cengiz Şahin

Pages : 236-253

Doi:10.51118/konsan.2024.51

View : 101 | Download : 112

Publication Date : 2024-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, bir yandan İslami geometrik süslemelerin gelişimindeki eski medeniyetlerin etkileri kronolojik olarak, diğer yandan aynı devirde yaşayan medeniyetlerin etkileri dönemsel olarak araştırılmıştır. Bunun için, bazı seçkin sanat eserleri üzerindeki temel motifler, önceki medeniyetlere ait sanatın sonraki medeniyetlerin sanatı üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığını bulabilmek için incelenmiştir. “Aynı dönemde yaşayan İslami medeniyetlerin geometrik süsleme desenleri arasında herhangi bir etkileşim olmuş mudur?” sorusunun yanıtını bulmak amacıyla, en çok bilinen çağdaş medeniyetlerin eserleri incelenmiştir. Bulgulara göre, İslami geometrik süslemelerde kullanılan geometrik desenler, hem dikey (kronolojik) hem de yatay (dönemsel) etkileşimler altında gelişim göstermiştir. Dikey etkileşim, geçmişte yaşamış bir medeniyetin süsleme sanatının, aynı ya da yakın coğrafyada daha sonra yaşayan bir medeniyetin süsleme sanatını etkilemesine atıfta bulunmaktadır. Yatay etkileşim ise, bir İslam medeniyetinin geometrik süsleme sanatının, aynı dönemde yaşayan bir başka medeniyet tarafından etkilenmesidir. Sonuç olarak, bu çalışma ile anlaşılmıştır ki, İslami geometrik süslemeler, tarihi ve dönemsel etkilerden muaf değildir. Tersine hem geçmiş hem de çağdaşı olduğu medeniyetlerin etkisi altında gelişmiştir. İslami süsleme sanatları üzerindeki sözkonusu bu etkilerin nitelikleri ve boyutlarına yönelik bundan sonra yapılacak olan akademik çalışmaların, akademik yazında yaşanan önemli bir boşluğu doldurmaya katkıda bulunacağı beklenmektedir.
Keywords : Süsleme Sanatları, İslami Süsleme Sanatları, Geometril Motifler.