MECMUALARDA MAHLAS PROBLEMLERİ (PERVÂNE BEY MECMUASI ÖRNEĞİ)

Authors : Nihat Öztoprak

Pages : 93-101

View : 138 | Download : 128

Publication Date : 2023-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Yazma şiir mecmuaları klasik Türk edebiyatının önemli kaynaklarından biridir. Mecmualar, içlerinde barındırdıkları farklı şairlere ait şiirler ve risaleler bakımından klasik Türk edebiyatının kırk ambarı sayılırlar. Bu sebeple bir şair üzerinde çalışırken onların eserlerini bulmak, şiirlerini tamamlamak ve benzeri birçok bilgi ve malzeme için araştırmacılar mecmualara da bakmayı ihmal etmemeye çalışırlar. Ancak mecmualardaki her bilgi mutlak doğru mudur? Mecmualar ne ölçüde kaynak sayılır? Kısacası bir mecmuadan istifade ederken nelere dikkat edileceği hususunun tartışılması gerekir. Çok tanınmış bir nazire mecmuası olan Pervâne Bey Mecmuası araştırmacıların ilgi duydukları ve üzerinden birçok tez ve makale ürettikleri bir eserdir. Mecmua üzerinde yapılan bu çalışmada ise onda tespit edilen bazı mahlas karışıklıkları üzerinde durulmuştur. Buna göre mahlas beytinin mecmuaya alınmaması, imlaları benzer mahlas kelimelerinin karıştırılması, mahlas bulunmayan şiirlerin mahlas kullanmayan şairlere mal edilmesi, mahlas kelimesi tespit edilirken beytin anlamına bakılmaması, mahlas olarak seçilen kelimenin mahlas mevkiinde kullanılıp kullanılmadığına dikkat edilmemesi vb. sebeplerle ortaya çıkan karışıklıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından şiirlerin gerçek sahiplerinin kimler olabileceği araştırılmış ve gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Konuyla ilgili örnekler verilerek bunların sebepleri tespit edilmeye çalışılmış ve değerlendirilmiştir. Yapılan bu çalışma sonunda özelde Pervâne Bey Mecmuası’na, genelde ise bütünüyle mecmualara nasıl yaklaşılması gerektiği, onların ne ölçüde kaynak sayılabilecekleri belirlenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Klasik Türk edebiyatı, Pervâne Bey Mecmuası, mecmua, mahlas, nazire