ŞÊX QUTBEDDÎNÊ KORIKÎ: JIYAN, BERHEM Û KESAYETIYA WÎ YA EDEBÎ

Authors : Numan YURT

Pages : 76-98

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Şeyh Qutbeddinê Korikî insert ignore into journalissuearticles values(v.1979);” Xakî” mahlasını kullanan klasik şairlerinden biridir. Korikî Basret’e bağlı Şeyh Seydayê Cizîrî dergâhında eğitim görmüş, hem ilmî hem de halifelik icazetini Şeyh Seyda’dan almıştır. Şahsî eğitiminde her ne kadar ailesinin hissesi olmuşsa da ilmî, tasavvufî ve edebî gelişiminde Şeyh Seyda ve dergâhının güçlü bir etkisi olmuştur. Korikî, ilmî ve tasavvufî çalışmalarının yanısıra edebî yönü de olan eser sahibi bir kişiliktir. Xakî, eldeki verilere göre Kürtçe’nin Kurmancî diyalektiği ile manzum bir akidename, tamamlanmamış bir mevlid, bir gazel ve iki muhammes kaleme almıştır. Korikî akidenamesî ile Ehmedê Xanî’nin takipçisi olmuştur. Akidenamesinde üslûp açısından Melayê Bateyî û Mela Xelîlê Sêrtî’nin de tesiri belirgindir. Korikî mevlidnamesiyle de Melayê Bateyî takip etmiştir. Xakî musammat gazelinde Melayê Cizîrî’yi taklit etmiştir. Şeyh Seydayê Cizîrî için yazdığı bir muhammesinde üslûb yönünden Melayê Cizîrî’nin etkisi, diğer muhammesinde de Şeyh Ebdurehmanê Aqtepî’nin etkisi görülmektedir. Bu çalışma Şeyh Qutbeddînê Korikî’nin hayatı, eserleri ve edebî kişiliği üzerine yapılmıştır.
Keywords : Klasik Kürt edebiyatı, Şêx Qutbeddînê Korikî, akidename, mevlid, şiir