Nirxandinek Li Ser Erdnîgarîya Kurdistanê-1 Agirî

Authors : Bilal Kağa

Pages : 180-185

View : 24 | Download : 20

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Nirxandina materyalên zanistî di çarçoveya rêbazên lêkolînên zanistî de, bi taybetî di warên wekî erdnîgarîyê (geography) de, giringiya xwe bi awayekî zelal nîşan dide. Zanistên wekî erdnîgarîyê, ku agahiyên xwe ji çavkaniyên xwezayî û civakî bidest dixin, xwedî rêbazên lêkolînê yên taybet in. Ev rêbaz ne tenê ji bo berhemên zanistî birêkûpêk û rastbinî peyda dikin, lê di heman demê de ji bo pêşvebirina zanistê û zêdekirina têgihiştinê jî alîkar in. Armanca vê xebatê, nirxandina berhema bi navê Erdnîgarîya Kurdistanê-1 Agirî ya Abdrurrahman Önen e, ku bi şêwazeke akademîk û li gorî standardên lêkolînên zanistî û erdnîgarîyê hatiye amadekirin. Herçend di vê berhemê de hin kêmanî û xeletî ji aliyê rêbazî û naverokî ve hebin jî, ji ber kêmbûna lêkolînên erdnîgarîyê yên bi zimanê kurdî giringiya wê zêdetir dibe. Ev berhem, ne tenê ji bo xwendevanên kurd, lê ji bo zanyarên ku li ser erdnîgarîya herêmê dixebitin jî, çavkaniyeke giring pêşkêş dike. Di heman demê de, ev berhem nîşan dide ku zimanê kurdî dikare bibe amûrekî zanistî û lêkolînî û ev yek jî giringiya wê ji hêla çanda zanistî ve zêde dike. Bi kurtasî, nirxandina vê berhemê, ne tenê ji bo nirxandina naverok û rêbazên wê, lê ji bo nîşandana giringiya lêkolînên zanistî yên bi zimanê kurdî jî bûye. Ev xebat, di heman demê de, nîşan dide ku divê li ser zanistên wekî erdnîgarîyê bêtir bê xebitîn û lêkolînên nûjen bên pêşve xistin, bi taybetî bi zimanê kurdî, da ku zanist li gel çanda herêmî re bibe yek û pêşve çûna herdu aliyan peyda bike.
Keywords : Coğrafya, Kürdistan Coğrafyası, Abdurrahman Önen, Ağrı