KÖPRÜDEKİLER: SİNEMATİK İSTANBUL’UN METAFORLARI OLARAK SUR, KAPI VE KÖPRÜYÜ YENİDEN DÜŞÜNMEK

Authors : Sertaç T DEMİR

Pages : 27-39

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda İstanbul ile ilgili bir film yapmak, bir seyahat ya da göç filmi yapmaya karşılık gelmektedir. Tıpkı tarihi bir kervansaray şeklindeki geçici bir oteli andıran şehir, uzun bir süredir hayatın birçok farklı kesiminden yabancıları ağırlamaktadır. Özellikle 1960’lardan itibaren bu mıknatıs-vari şehre göç etmeye başlayan yabancıların çoğu, şehir hakkında basit ve yüzeysel bir sinema klişesine sahiptiler: İstanbul’un taşı toprağı altındır. “Kusursuz ama yanıltıcı” ve “cilalı ama yapay” olan bu kentsel söylem, ilk dönem Türk sineması tarafından eşzamanlı olarak hem kurgulanmış hem de eleştirilmiştir. Ancak Köprüdekiler insert ignore into journalissuearticles values(2009); filmi, dışlanma ile aidiyet, izolasyon ile katılım, göç ile yabancılık ve mekân ile düzensizlik arasındaki bazı paradoksları ortaya çıkarmaktadır. Bu amaçla İstanbul’un kentsel metaforları olan sur, köprü ve kapı metaforlarından yararlanmaktadır. Bu yazıda hem bir kentsel ikilem olarak göç olgusuna hem de sosyo-kültürel bölünmelere yansıyan mekânsal bir bölünme olarak yabancılık meselesine değinilmektedir. Makalenin sonunda Simmel’in ele aldığı kapı ve köprü kavramları yeniden düşünerek sinematik İstanbul bağlamında eleştirilmektedir.
Keywords : İstanbul, Kent, Yabancı, Köprü, Sur, Kapı, Film