İRAN SİNEMASINDA SANSÜR: KADIN TEMSİLİNE YÖNELİK ÇÖZÜMLEME

Authors : Sahar Javanshir Ghojehbaglou

Pages : 20-38

View : 75 | Download : 69

Publication Date : 2024-11-22

Article Type : Other Papers

Abstract :Bu araştırmanın temel amacı, İran sinemasında kadının nasıl temsil edildiğinin ve bu temsilde uygulanan sansürün etkilerini tartışmaktır. Temsil ve sansür konusu, İran İslam Cumhuriyeti’nin kuruluşu sonrasında çekilen iki film üzerinden dönemsel olarak incelenmiştir. Bu filmler “amaçlı örneklem” kapsamında seçilmiştir. Birinci film Shabhaye Zayandehood (Zayandeh-Rood Geceleri) yönetmen ve senarist Mohsen Makhmalbaf tarafından 1990’da, ikinci film 3 Rokh (3 Yüz) ise yönetmen Cafer Penahi tarafından 2018’de çekilmiştir. Filmlerin incelenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma İran filmlerinde “kadının temsili”ne odaklanmaktadır. Çalışmanın temel amacı ise, İran filmlerinde kadının nasıl temsil edildiğini analiz etmek ve bu temsilde uygulanan sansürün etkilerini tartışmaktır. Çalışma, devrim sonrasında sansüre uğrayan iki filme dair değerlendirmeleri içermektedir. Bu filmler, sansüre maruz kalmış olmaları nedeniyle, İran toplumunda kadının temsiline ilişkin sansür ve kısıtlamaların etkilerini gözlemlemek için önemli birer örnek olarak seçilmiştir. Dünya sinemasında bireysel hak ve özgürlükleri daha fazla olan Batı sinemasındaki kadın sanatçılar ile fiziksel ve psikolojik engellerle sanatını icra eden İranlı kadın sinema sanatçılarını karşılaştırmak adaletli bir yaklaşım değildir. Sansürleme riski altında sanatını icra etmeye çalışan İranlı kadın sinema sanatçılarının başarılarını küçümsemeye çalışan yaklaşımları bu bakış açısıyla yeniden değerlendirmek gerekir. Sinemada kadınlara aşırı derecede kısıtlamalar getirmek ve sansür uygulamak İran sinemasının gelişimi üzerindeki en büyük engellerden biridir. Sinema sanatının gelişimini engelleyici kısıtlamalar, film izlemenin bir ihtiyaç haline geldiği günümüz İran toplumunda talebi dış yapımlara doğru kaydıracaktır. Bu ise kültürel anlamda yabancılaşmayı beraberinde getirecektir.
Keywords : Kadın temsili, Sansür, İran sineması