BALA-SAR MEDRESESİ’NE AİT BİR GEOMETRİK DESENİN EKSİK KISMININ TAMAMLANMASI VE YENİ SİSTEMLER OLUŞTURMA

Authors : Serap EKİZLER SÖNMEZ

Pages : 38-53

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Orta Asya Moduler Sistem insert ignore into journalissuearticles values(Central Asia Modular System-CAMS); arasında gösterilen bir öz-benzer yani iki seviyeli bir geometrik desenin oluşumu ve özellikleri ele alınacaktır. CAMS olarak gruplandırılan sistem Orta Asya’da, Büyük Selçuklu dönemi İran’da ve oradan da Anadolu’ya aktarılan erken İslâmî geometrik desen oluşumlarını içerir. Bu erken modüler sisteme kısaca değindikten sonra iki seviyeli geometrik tasarımlar olan öz-benzer tasarımların özellikleri Bala-sar Medresesi’nde bulunan bir desen üzerinden anlatılacaktır. Örnek olarak ele aldığımız Bala-sar Medresesi’ndeki tasarımda aslında iki seviyeli uygulamanın varlığı açık olarak görülmemektedir. Tasarım artı işareti içinde tamamlanmış ve bu haliyle bitmiş gibidir. Geometrik desene analiz yapılarak sistemli bir çalışılma neticesi bu tasarımın öz-benzer özelliklere sahip olduğu ispatlanabilir. Tasarımda tamamlanmış görünen parçadan hareketle, eksik olan parça tespit edilip bu eksikliği tamamlamanın mümkün olabildiği de gösterilecektir. Bir geometrik kompozisyonun poligonal insert ignore into journalissuearticles values(çokgen); yapısının, desenin üretim metodunu ortaya koymak için önemli bir rol üstlendiğine de işaret edilecektir. Ayrıca tasarımın adeta anatomisi yapılarak sistematik bir şekilde tekrar eden parçaların varlığına işaret edilecek ve bu parçaların kullanımı ile yeni tasarımlar oluşturulacaktır
Keywords : Çift seviyeli desenler, poligonal yapı, Orta Asya Modüler Sistem, İslam Sanatında Geometrik Desenler, Bala Sar Medresesi