Ortaçağ Demir Temren Örneklerinin Sertlik Değerleri ve Sertleştirme Yöntemleri

Authors : Ümit GÜDER

Pages : 1-25

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2014-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Arkeo-metalürjik analiz yöntemleri arasında yer alan mikro sertlik ölçümü, içyapı analizleriyle birlikte değerlendirildiğinde demir veya çelikten üretilmiş arkeolojik buluntuların hammadde ve üretim yöntemleri hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Bu bilgiler ile dönemin demircilerinin yetenekleri ve bilgi birikimleri ortaya konulabildiği gibi farklı dönem ya da coğrafyalara ait üretimler arasında karşılaştırmalar da yapılabilmektedir. Savaş, av, talim ve yarışma gibi amaçlarla üretilen temrenlerin delici ya da kesici özelliklerinin malzeme, teknik ya da form ekseninde geliştirilmiş olması beklenmektedir. Ortaçağa ait Kubad Abad, Samsat ve Eğirdir Kervansaray kazı buluntuları arasında yer alan farklı tiplerdeki temrenler üzerinde uygulanan sertlik testi sonuçları, ayrıca bu değerlerin içyapı analizleri ile birlikte yorumlanması; formlarına göre malzeme seçimlerinde ve ısılmekanik işlemlerde farklılıklar bulunduğunu göstermektedir. Bu farklılıklara göre yumuşak, orta sert ve sert olarak sınıflandırılabilecek üç grupta, cüruf kalıntısı açısından değişik başlangıç malzemelerinin kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca karbürleme, katmanlı çelik, soğuk dövme gibi sertleştirme tekniklerinin uygulandığı tespit edilirken su verme ve fosfor içerikli demir kullanımına rastlanmamıştır.
Keywords : Temren, Arkeo metalürji, Mikro sertlik, Demir İşçiliği, Teknoloji Tarihi