Göktürk Devri Ok Uçları

Authors : J Özlem OKTAY ÇEREZCİ

Pages : 25-44

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2017-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Okun Göktürkler’in ana silahları arasında olduğu kabul edilmektedir. Demirden olan bu ok uçlarının pek çoğu hem savaşta hem de avcılıkta kullanılmıştır. 8. yüzyılda Göktürkler’in önemli ok tipleri arasında üç kanatlı oklar dışında iki-kanatlı ve yassı ok uçları öne çıkar. Üç kanatlı okların çoğunun kanatlarında birer delik yer almaktadır, bu oklar daha çok uzak mesafeli atışlar için üretilmişlerdir. İki kanatlı, dört kanatlı ve yassı oklar ise daha çok zırh taşımayan ya da zırh dışında, gövdesinde savunmasız yerleri bulunan düşman için yapılmışlardır. Üçgen, dörtgen ve yuvarlak tepeli uçlar ise zırhları delme amaçlıdır. Başka bir deyişle Göktürk Devri’nde işlevine göre oklar ikiye ayrılmaktadır; delici ve parçalıyıcı. Ayrıca Göktürk oklarının yaklaşık üçte birinin kemik bilyalı yani ıslıklı olduğu bilinmektedir. Sözü edilen ok uçlarının büyük bölümü Göktürkler’in hakimiyet gösterdiği özellikle Moğolistan, Kırgızistan ve Kazakistan gibi topraklardan ve hemen hepsi mezarlardan ele geçen örneklerden oluşmaktadır. Bu araştırma kapsamında ok uçları gruplara ve gruplar kendi içinde tiplere göre incelenecek ayrıca onların sembolik anlamlarına ve Türk kültüründeki yerlerine değinilecektir.
Keywords : Göktürk Devri, ok ucu, ıslıklı ok, demir, savaş