Kafkasya’da Bulunmuş Bronz Çağı Ok Uçları ve Yakın Doğu’daki Paralelleri

Authors : Aziz NOVRUZLU

Pages : 45-56

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2017-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ok, keşfedildiği andan itibaren eski dünyanın ekonomisinde ve harp sanatında önemli rol oynamış ve vahşi hayvanların, komşu kabilelerin saldırılarından korunmak için en önemli silahlardan biri haline gelmiştir. Bu silah tipi özellikle Kuzey Kafkasya’da yaşayan göçebe halkların hayatında önemli bir rol oynamıştır. Güney Kafkasya’da yerleşimlerde ve mezarlarda bulunmuş bakır ve bronz ok uçlarının üretimi M.Ö. 5. binyıllara tarihlendirilir Çernık 1988: 4 . Arkeolojik kazılarda bulunmuş bakır, bronz ok uçları, metal ergitme fırınları, metal üretiminde kullanılmış örs, çekiç ve diğer aletler, ok uçlarının üretildiği kalıplar, bu tip silahların hazırlanma etapları, yerel üretim tekniği ve teknolojisi hakkında değerli bilgiler vermektedir. Ayrıca metal ok uçlarının metalografik analizleri bu bilgileri pekiştirmektedir. Yakın Doğu’da üretilmiş ok uçlarının Güney ve Kuzey Kafkasya, Kuzey Karadeniz ok uçları ile form, üretim tekniği ve teknolojisi bakımından benzer olması, eski çağlarda bu bölgeler arasındaki ilişkileri kanıtlar. Çernık’e göre M.Ö. 4. binyılın 3. yarısından M.Ö. 2. binyılın başlarına dek Yakın Doğu, Anadolu, Balkanlar, Kuzey Karadeniz ve Kafkasya’yı kapsayan tek bir Pontus Çevresi Metalürji Çevre Kültür Bölgesi oluşmuştur. M.Ö. 2. binyılın başlarından itibaren ise bu bölgelerin her biri ayrıca metal işleme merkezine çevrilir ve üretimde göze çarpan bir çeşitlilik ve farklı özellikler ortaya çıkar. Bu özellikler Kuzey ve Güney Kafkasya, Kuzey Karadeniz ok uçlarında da izlenmektedir Çernık 1978: 61 .
Keywords : Kuzey Kafkasya, Yakın Doğu, Ok Uçları, Kanatlı Ok Uçları, Kalıplar