MÜTERCİM ÂSIM VE TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AÇISINDAN ÖNEMİ

Authors : Lokman TAŞKESENLİOĞLU

Pages : 84-94

Doi:10.32579/mecmua.690520

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2020-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk dilinin, Türk kültürünün oluşmasındaki ve manevi bütün Türk varlıklarının nesilden nesle aktarılmasındaki rolü tartışılmaz bir gerçektir. Yaklaşık beş bin yıllık geçmişe sahip olduğu düşünülen Türkçe, var olmaya başladığı zamandan bugüne kadar bütün kültürel unsurların taşıyıcısı, mevcudiyetlerinin kanıtı olmuştur. Bütün bu uzun zaman içerisinde Türkçenin bu değerini görmüş, Türkçe üzerine çalışmalar gerçekleştirmiş ve Türkçeye bu bakımdan hizmet etmiş büyük şahsiyetlerin biri de Kamusü’l-Muhit ve Burhan-ı Katı başta olmak üzere yazdığı/tercüme ettiği eserleriyle “el-allame” unvanına layık olmuş Mütercim Âsım Efendi’dir. Bu çalışmada Türk edebiyatının ve Türk dili tarihinin çok önemli bir unsuru olan Mütercim Âsım’ın hayatı ve edebi kişiliği ile ilgili detaylı bilgi verilecek, daha sonra dil ve edebiyat dünyamızın önemli şahsiyetlerinin Mütercim Asım Efendi hakkındaki görüşleri çerçevesinde, onun Türk dili ve edebiyatı için değeri üzerinde durulacaktır. Daha sonra ise özellikle eserlerinin Türk dili bakımından değerleri ile ilgili tespitlerde bulunulacaktır. Mütercim Âsım’ın tanıtılması, eserleri ile ilgili veri toplanması ve eserlerinin Türk dili ve edebiyatı için önemlerine yönelik incelemelerin gerçekleştirilmesi, doküman tarama ve inceleme modeline uygun olarak yapılacaktır. Kamusü’l-Muhit ve Burhan-ı Katı’nın tercümelerine dâhil edilen ve eserlere çok daha fazla değer katan kısımlar üzerinde özellikle durulacak, diğer tercümelerle mukayesesi örneklerle yapılacak ve Türk dilinin zenginliğinin Arapça ve Farsça sözlüklerde nasıl gösterildiğine işaret edilecektir.
Keywords : Mütercim Âsım Efendi, Burhan ı Katı, Kamusül Muhit, Sözlükçülük, Türk Dili