Kültigin’in Heykel Başındaki Yırtıcı Kuş Tasvirinin Mahiyeti Hakkında

Authors : Beyza ARAL

Pages : 29-38

View : 33 | Download : 9

Publication Date : 2012-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Asya’nın büyük devletlerinden biri olan Göktürkinsert ignore into journalissuearticles values(=Kök-Türk); devrine ait Moğolistan, Köşö Çaydam’daki Kültigin Külliyesi, hükümdar Bilge Kağan tarafından yaptırılmış, 732 yılında tamamlanarak açılış töreni gerçekleştirilmişti. 1958 yılında burada Moğollarla birlikte ilk arkeolojik kazıları yapan Çekoslavakyalı arkeolog Lumir Jisl, “bark” denilen kare şeklindeki yapının iç kısmında, başka bazı kalıntılar ile birlikte ve Kültigin’e ait olduğu kuvvetle tahmin edilen, mermerden bir heykel başı buldu. Orta yaşlarda bir erkeğin portresini yansıtan bu heykel başında, bazı araştırmacıların taç olarak nitelediği bir başlık ve üzerinde bir yırtıcı kuş tasviri yer almaktadır. Araştırmacılar o zamandan itibaren bu kuş figürünün mahiyetini tartışıyorlar. En çok üzerinde durulan husus bu kabartma figürün boynuzlu ve kulaklı bir kartal veya benzeri bir yırtıcı kuş olduğu görüşüdür. Günümüze yakın zamanlarda ise söz konusu kuş tasvirinin, Türk mitolojisinde önemli yeri olan Tanrıça Umay’ın zoomorfik görüntüsü olduğu kabul edilen, Hüma kuşu olup olmadığı üzerinde durulmaktadır
Keywords : Göktürk Köktürk, Kültigin Köl Tigin, yırtıcı kuş, kartal, Umay, Hüma