Öğretmen Tükenmişliğinin Bir Yordayıcısı Olarak Okulun Duygusal İklimi

Authors : Ayça KAYA, Ümit DİLEKÇİ

Pages : 325-348

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, okulun duygusal iklimi ile öğretmenlerin tükenmişlik algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. İlişkisel tarama deseninde tasarlanan araştırmaya, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılı ikinci döneminde Batman il merkezinde görev yapan 362 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın örnekleminin saptanmasında iki yöntemden yararlanılmıştır. İlk olarak ölçüt örnekleme yöntemi kapsamında öğretmenlerin en az bir yıllık mesleki deneyime sahip olması göz önünde bulundurulmuştur. Daha sonrasında ise birinci ölçütü karşılayan öğretmenlere tesadüfi örnekleme yönteminden yararlanılarak ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında “Okulların Duygusal İklim Ölçeği insert ignore into journalissuearticles values(ODİÖ);” ve “Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitimci Formu insert ignore into journalissuearticles values(MTE-EF);” kullanılmıştır. Verilerin analizi için aritmetik ortalama, toplam puan, spearman sıra farkları korelasyon katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ODİÖ Duygusal Birliktelik boyutu ile Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma boyutları arasında negatif yönlü; Kişisel Başarı boyutu ile arasında pozitif yönlü, anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. ODİÖ Empati boyutu ile Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma boyutları arasında negatif yönlü; Kişisel Başarı boyutu ile arasında pozitif yönlü, anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. ODİÖ Duygusal Yorgunluk boyutu ile Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma boyutları arasında pozitif yönlü; Kişisel Başarı boyutu ile arasında negatif yönlü, anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca MTE-EF Duygusal Tükenme boyutunun iki anlamlı yordayıcısı tespit edilmiştir. Buna göre Duygusal Birliktelik boyutu Duygusal Tükenme boyutunu negatif yönde; Duygusal Yorgunluk boyutu ise Duygusal Tükenme boyutunu pozitif yönde yordamaktadır. İkinci olarak MTE-EF Duyarsızlaşma boyutunun tek anlamlı yordayıcısı tespit edilmiştir. Buna göre Duygusal Yorgunluk boyutu Duyarsızlaşma boyutunu pozitif yönde yordamaktadır. Son olarak MTE-EF Kişisel Başarı boyutunun iki anlamlı yordayıcısı tespit edilmiştir. Buna göre Duygusal Birliktelik boyutu Kişisel Başarı boyutunu pozitif yönde; Duygusal Yorgunluk boyutu ise Kişisel Başarı boyutunu negatif yönde yordamaktadır.
Keywords : Duygu, duygusal iklim, öğretmen tükenmişliği