SERBEST CUMHURİYET FIRKASI’NIN TÜRK MODERNLEŞMESİ İÇİNDEKİ YERİNİN DÖNEMİN KARİKATÜRLERİYLE ANALİZİ

Authors : Pınar AYDOĞAN

Pages : 171-200

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Modernleşmenin siyasal yönü olarak vurgulanan demokrasi, iktidarı belirleme süreçlerinde katılımcı yöntemleri esas alan çoğulcu toplum tipine atıf yapmaktadır. Çoğulcu sistemin kurulması için, toplumun uygunluğu kadar siyasal iktidarın isteği/iradesi de oldukça önemlidir. Cumhuriyet tarihinin çok partili hayata geçiş sürecinde yeni bir partinin kurulmasına bizzat Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal önderlik etmiştir. Serbest Fırka 1930 yılında kurulmuş, aktif siyasal yaşamı süresince birçok konunun tartışılmasına sebep olmuş ve bu tartışmalar karikatürlere de yansımıştır. Bu çalışma Serbest Fırka’nın Türk modernleşmesindeki yerini -anılan dönemin kendine özgü dinamikleriyle- karikatürler üzerinden sorgulamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın yöntemi belge analizine dayanmaktadır ve dönemin önde gelen gazeteleri olan Cumhuriyet, Son Posta, Vakit, Milliyet, Akşam taranmıştır. Çalışmanın kapsamı partinin kurulduğu ve faaliyette olduğu Ağustos-Kasım 1930 dönemiyle sınırlıdır. Bu çalışma, Cumhuriyet sonrası dönemi toptancı bir yaklaşımla ele alan bakış açısının aksine, modernleşmenin siyasal yönü olarak kabul edilen temel ilkelerin katılımcı demokrasiye işaret ettiği ve Serbest Fırka’nın kurulmasının anlamlı bir gelişme olarak algılanması gerekliliğine vurgu yapmaktadır.
Keywords : Serbest Cumhuriyet Fırkası, Cumhuriyet Halk Fırkası, Türk modernleşmesi, demokrasi, karikatür