Önermelerin Döndürülmesinde İbn Rüşd’ün Aristoteles Savunusundan Hareketle İbn Sînâ Eleştirisi

Authors : Muhammet Nasih ECE

Pages : 361-376

Doi:10.19059/mukaddime.12438

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2016-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Önermelerle ilişkili bir konu olmakla birlikte klasik mantık kitaplarında  Birinci Analitikler ’in girişinde yer verilen döndürmeler konusu, genellikle kıyaslarda sonucun elde edilmesi için ihtiyaç duyulan bir işlem olmasından dolayı inceleme konusu yapılmaktadır. Nitel değerlerine dokunmadan konu ve yüklemin yer değiştirilmesi şeklinde bir işlem olan döndürme, Aristoteles sisteminde kuralları hem mutlak hem de modal önermelerde belirlenmiştir. İbn Sînâ ise Aristoteles tarafından belirlenmiş olan bazı kuralları sorunsallaştırarak bunları tartışmış ve kendisinden sonra tartışılmasına sebep olmuştur. Çalışmamız, önermelerin döndürmesinde İbn Sînâ’nın sorunsallaştırdığı noktalarda İbn Rüşd’ün Aristoteles savunusundan hareketle İbn Sînâ’ya yöneltmiş olduğu eleştirilerin bir çözümlemesini sunacaktır. Böylelikle yüzyıllar sonra İbn Rüşd tarafından çözüm olarak sunulan bizzat-bilaraz veya bilkuvve-bilfiil kategoriler perspektifiyle, Aristoteles’in haklılığı ve İbn Sînâ’nın yanlışlığı temellendirilmiş olunacaktır.
Keywords : Aristoteles, İbn Rüşd, İbn Sînâ, önerme, döndürme